سایت پزشکی و مجله سلامتی راستینه

اسهال و درمان آن

اسهال یعنی مدفوع آبکی و شل که پی در پی دفع می‌شود. اسهال، چیزی‌ است که خیلی از افراد آنرا تجربه می‌کنند. اسهال، اکثر اوقات باعث مراجعه بیشتر به دستشویی و حجم بیشتر مدفوع کردن، می‌باشد. در اکثر موارد نشانه‌ها و علائم اسهال، چندین روز طول کشیده و افراد را آزار می‌دهد. در مواردیکه اسهال بیش از یک هفته طول بکشد، می‌تواند نشانه‌ بیماری جدی و مهمی باشد. این بیماریها می‌تواند شامل، بیماری التهاب روده و در موارد کم خطرتر سندرم روده تحریک پذیر باشد.

انواع اسهال

انواع اسهال

پزشکان اسهال را در سه شاخه، اسمزی، ترشحی و اگزوداتیو دسته بندی می‌کنند، که در ادامه به توضیح هر سه شاخه می‌پردازیم:

  • اسهال اسمزی (Osmotic diarrhea). این نوع اسهال، نشان میدهد که چیزی در روده، آب بدن را بداخل روده می‌کشاند و باعث ابتلا به اسهال می‌شود.
  • اسهال ترشحی (Secretory diarrhea). این نوع اسهال، زمانی رخ می‌دهد که بدن زمانیکه روده نیازی ندارد، آب درون روده ترشح می‌کند. انواع عفونت، داروها و سایر موارد می‌تواند باعث ابتلا به اسهال ترشحی شود.
  • اسهال اگزوداتیو (Exudative diarrhea). این نوع اسهال، نوعی از اسهال است که در آن خون و یا چرک وجود داشته باشد. این نوع اسهال همراه با بیماری های التهابی روده، از قبیل بیماری کرون ، کولیت اولسراتیو و یا بعضی از عفونت ها رخ می‌دهد.

 

دلایل ابتلا به اسهال

متداول ترین دلیل اسهال، ویروسی است که روده را آلوده می‌کند. این نوع عفونت معمولا دو روز طول می‌کشد و به آن آنفولانزای روده و یا آنفولانزای معده می‌گویند. اسهال، ممکن است بدلایل دیگری از جمله:

  • دیابت
  • بعضی از داروها
  • رادیوتراپی
  • پرکاری تیروئید
  • بعضی از انواع سرطان
  • مصرف بیش از حد ملین
  • مصرف الکل
  • جراحی دستگاه گوارش
  • عفونت از طریق باکتری (دلیل انواع متداول مسمومیت غذایی)
  • عفونت از طریق سایر موجودات زنده
  • خوردن غذاهایی که دستگاه گوارش را بهم میریزد.
  • آلرژی به بعضی از غذاهای خاص
  • بیماریهای روده (ازقبیل بیماری کرون ، کولیت اولسراتیو)
  • عدم جذب (زمانیکه بدن نمی‌تواند موادمغذی خاص رژیم غذایی را جذب کند)

 

نشانه‌ها و علائم اسهال

نشانه‌ها و علائم اسهال

نشانه ها و علائم اسهال، به دو نوع ساده و پیچیده تفکیک می‌شود. اسهال پیچیده نشان‌دهنده بیماری جدی دیگری است.

نشانه‌های اسهال ساده شامل:

  1. نفخ و درد شکم
  2. مدفوع شل یا رقیق
  3. مدفوع آبکی
  4. احساس احتیاج سریع به مدفوع کردن
  5. تهوع و استفراغ

 

بعلاوه موارد بالا، نشانه‌های اسهال پیچیده شامل موارد زیر هم می‌شود:

  1. خون، بلغم یا غذای هضم نشده در مدفوع
  2. کاهش وزن
  3. تب

درصورتیکه اسهال شما بیش از ۲۴ ساعت طول کشید و یا تب داشتید سریعا به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر استفراغ مانع نوشیدن آب توسط شما می‌شود، با دکترتان تماس حاص نمایید.

 

درمان اسهال

در اکثر موارد اسهال، چند روز بعد از ابتلا به آن از خودبخود درمان می‌شود. بعضی از انواع درمانی که پزشک در صورت ابتلا به اسهال شدید و یا درمان نشده استفاده می‌کند، شامل:

  • آنتی بیوتیک. اسهالی که دلیل آن باکتری یا انگل باشد را درمان می‌کند، اما تاثیری بر اسهالی که در نتیجه ویروس است، ندارد.
  • درمان برای جایگزین کردن مایعات بدن. دکتر شما برای جبران آب و نمکی که در حین اسهال از دست‌ داده‌اید، تجویز می‌کند. در اکثر افراد این کار با نوشیدن مایعات و آب انجام می‌شود، هرچند که در بعضی از موارد بخصوص زمان استفراغ شما می‌بایست از سرم استفاده نمایید.
  • درمان بیماریهای اصلی. اگر اسهال شما درنتیجه بیماری دیگری از جمله بیماری التهابی روده یا سایر بیماری‌ها می‌باشد، شما برای درمان اسهال، می‌بایست بیماری اصلی را درمان نمایید.
  • تغییر داروهای مصرفی. اگر پزشک شما به این نتیجه برسد که اسهال شما در نتیجه استفاده از داروهای خاصی همچون آنتی بیوتیک و … می‌باشد، ممکن است، میزان مصرف دارو را کاهش داده و یا دارویی دیگر برای شما تجویز نماید.

 

اسهال

آیا اسهال خطرناک است؟

بله، اسهالی که مداوم باشد می‌تواند باعث از دست دادن مقادیر زیادی آب و مواد مغذی از بدن شود. اگر درروز بیش از سه بار مدفوع اسهالی دفع می‌کنید و مایعات کافی دریافت نمی‌نمایید، ممکن از بدنتان کم آب و یا بی‌آب شده و شما را دچار خطرات جدی کند. به موارد زیر که نشان‌دهنده بی‌آبی بدن هستند، توجه نمایید:

  • ادرار تیره
  • ادرار کم
  • تپش قلب شدید
  • سردرد
  • پوست خشک
  • کج خلقی
  • گیجی

نشانه‌های کم آبی در کودکان شامل:

  • خشک شدن زبان و دهان
  • فرورفتگی گونه و چشم‌ها
  • بدون اشک و یا کم اشکی
  • کاهش تعداد پوشک‌های خیس
  • کج‌خلقی یا بی میلی
  • پوستی که بعد از نیشگون گرفتن و جمع کردن دوباره باز نمی‌شود.

 

درمان خانگی اسهال

درمان اصلی اسهال، همان چیزی است که پزشک تجویز می‌کند، با اینحال راههایی برای کمک به درمان تجویزی از طرف پزشک و همچنین کاهش علائم و شدت اسهال می‌شود. این راهها شامل:

  • مصرف مقدار زیادی مایعات، شامل آب، خوراکی های آبکی و آب میوه، همچنین از مصرف کافئین و الکل خودداری کنید.
  • مصرف غذاهای نیمه جامد و کم فیبر را کم‌ کم افزایش دهید و شروع به مصرف نان تست شده، تخم مرغ، برنج یا مرغ نمایید.
  • از مصرف بعضی از غذاهای خاص از قبیل محصولات لبنی، غذاهای چرب، پرفیبر و پرچاشنی خودداری نمایید.
  • مواد حاوی پروبیوتیک استفاده نمایید، این مواد شامل ماست، دوغ و پنیر می‌شوند.

 

پیشگیری از ابتلا به اسهال

پیشگیری از ابتلا به اسهال

پیشگیری از اسهال ویروسی

دستهای خودرا پی در پی بشورید تا بتوانید از پخش اسهال ویروسی جلوگیری نمایید. برای اطمینان از اینکه شما و فرزندانتان به درستی دستهایتان را شسته‌اید موارد زیر را رعایت کنید:

  • پی در پی دستها را بشویید. دستهای خود را قبل و بعد از آماده کردن غذا بشویید. همچنین دستهای خود را بعد از دست زدن به گوشت خام، رفتن به دستشویی، تعویض پوشک، عطسه، سرفه و پاک کردن بینی بشویید.
  • شستن دستها با کف و صابون طوریکه حداقل ۲۰ ثانیه صابون برروی دست های شما مالیده شود.
  • هنگامی‌که قادر به شستن دست‌ها نیستید، از ضدعفونی کننده های دست استفاده نمایید.

 

پیشگیری از اسهال توسط خوارکی‌ها

برای پیشگیری از اسهال، توسط خوارکی های آلوده بموارد زیر توجه نمایید:

  • غذا را بعد از پختن و یا گرم کردن مصرف کرده و یا داخل فریز یا یخچال نگه‌داری نمایید.
  • موقع آماده کردن غذا، خوراکی و وسایل پخت آن را تمیز بشویید.
  • برای آب کردن یخ غذاهای فریز شده از یخچال یا یک کاسه آب خنک استفاده کنید و آن را همینطوری برای آب شدن یخش در هوای گرم نگذارید.

 

پیشگیری از اسهال در مسافرت

معمولا افرادی که از یک شهر و یا کشور به شهر و کشور دیگری مسافرت می‌کنند، دچار اسهال می‌شوند، برای کاهش خطر اسهال در مسافرت به موارد زیر توجه نمایید:

  • غذاهای گرم و خوب پخته شده مصرف نمایید و از مصرف سبزیجات و میوه‌های خام خودداری کنید، مگر اینکه بتوانید خودتان پوستش را بکنید.
  • آب، نوشابه و دوغ را بصورت دربسته و کارخانه‌ای مصرف نمایید. البته آب جوش، قهوه و یا چای مشکلی نداشته و می‌توانید مصرف نمایید.

 

 

منابع

  • mayoclinic
  • webmd

منبع تصاویر 

  • verywellhealth
  • getridofthings
  • cdc.gov
  • carolinadigestive

 

 

 

خواندن مطالب زیر به شما پیشنهاد می شود

اطلاعات پزشکی

حقایقی درباره هماتوم

حقایقی درباره هماتوم

اطلاعات پزشکی

واریس

درمان‌های جدید واریس

تغذیه و سلامتی

کاهش وزن بدون رژیم‌های سخت

با اصول تغذیه و رژیم‌درمانی بیشتر آشنا شوید

سلامت عمومی

علائم خال‌‌ها

خال‌ها را بهتر بشناسیم

اطلاعات پزشکی

علائم رینوفیما

رینوفیما چیست؟

اطلاعات پزشکی

آماده شدن برای ملاقات با پزشک

هرآنچه که باید از توده‎ها و غدد لنفاوی بدانیم

پوست و مو

مشکلات مربوط به زیبایی

مشکلات زیبایی و نکاتی درباره آن

پوست و مو

نتایج عمل لیپوساکشن با کمک فن‌آوری فراصوت

لیپوساکشن با کمک فن‌آوری فراصوت(Ultra_Z)

زیبایی

غبغب

غبغب و چگونگی رهایی از آن

نظرات کاربران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

  1. ناشناس گفت:

    سلام من هیچ علائمی ندارم فقط اسهال دارم علتش چیه

  2. مریم گفت:

    سلام من بچم ده روز دیگ میشه یک سالش اسهال داره چی براش بگیرم بااین کرونا نمیتونم ببرمش دکتر قبلا بردمش دکتر ی پودر برام گرفت جایگزین شیرخشک میشد اون پودر ونمیدونم اسمش چیه لطفا کمکم کنید

  3. Elham گفت:

    هسته انبه رو خشک کنین و بعد از پودر کردن با ماست بخورین خیلی سریع جواب میگیرین

  4. س گفت:

    برای اسهال کشک با کرابیه و نعناع بخورید خیلی خوبه

  5. مینا گفت:

    سلام پسر ده ماهه ام دو هفته ست اسهال شدید داره بدون تب و درد. بی حال هم نیست دو بار دکتر بردم خوب نشده چیکار کنم به دادم برسید

  6. هيوا گفت:

    سلام دوستان من چهار روزه اسهالم ودو بار دکتر رفتم دارو و سرم وصل کردم ولی هنوز خوب نشدم علائم تب يا سرگيجه يا موردهايه ديگه هم ندارم مثل بيحالي يا ضعف ولي با اين حال هنوز اسهاليم ادامه داره تازه مثل قبلا هم وضعيت اشتها و ميل به غذام خوبه ولی باز نميدونم چکار کنم اگه کسي به طور سنتي برا مداوا روشه خاصي داره ممنون ميشم راهنمايی کنند.

  7. میکاییل گفت:

    سلام شیش روزه اسهال دارم کپسول تتراسکلین و چای خشک هم خوردم خوب نشدم شکمم درد نداره اما همینکه اسهالم نگرانم کرده چیکار کنم ؟
    فقط یادمه بعد از خوردن برنج و خورشت سرد اسهال گرفتم

  8. رابعه گفت:

    سلام روز بخیر! من مدت هاست در هنگام پریود دچار اسهال میشوم. آیا این نشان دهنده بیماری است؟
    همچنان زمانی که اسید معده ام بالا رفته بود هم دچار اسهال شدم.

  9. محمد گفت:

    سلام من نزدیک به یک سال هست که مدفوع شل دارم ودر دفع آن با مشکل بسیاری مواجه هستم وشکمم هم قار و قور زیادی می‌کنه معده مم درد می‌کنه از شربت معده استفاده میکنم ولی هیچ نتیجه ای نگرفتم .لطفاً کمکم کنید وجوابشو به ایمیلم بفرستید ازتون ممنون میشم.

  10. جلال گفت:

    سلام من پنج روز است بیماری اسهال گرفتم وهیچ گونه دارو افاقه نمی کند وآرامش را ازمن گرفته واعلائم که اشاره شده هیچ کدام را هم ندارم فقط اسهالم میروم وضعف در عضلات وگرسنگی دارم البته گرسنگی که دارم ولی میلی به غذا ندارم نمی توانم چیزی بخورم لطفا کمکم کنید جواب را به ایمیلم ارسال کنید

  11. بهار گفت:

    سلام دوستان من خودم نزدیک ب یک یا دو هفتس اسهال آبکی و خیلی شدید گرفتم انقد شدید بود که نصف شب بیش از ۸ بار میرفتم دسشویی بیحالی و دلدرد زیادی داشتم حتی معدمم درد میکرد دردش ب حدی بود که روی یک طرم دراز کشیده بودم و نمیتونستم تکون کوچولو هم بخورم
    مادربزرگم که اومده بود خونه ی ما وضعیت منو ک دید رفت یه لیوان چای لیمو درست کرد
    و یک کاسه رو و پر ماست کرد و روش پونه و نمک گذاشت…
    وقتی خوردمشون نیم ساعت بعدش تقریبا اسهال و دلدردم خوب شده بود…
    ( موز هم خیلی تاثیر داره من ماه قبلم اسهال گرفته بودم ) ❤

  12. عشق است خدا❤ گفت:

    باسلام وخسته نباشید خیلی ممنون بابت اطلاعاتتون میخواستم بپرسم اسهال ،حالت تهوع،سرگیجه تب وسردرد وخشکی دهان روباهم داشته باشیم نشانه چیست خیل میترسم؟؟؟

  13. راضیه گفت:

    بسیار مطالب مفیدی بود . سپاس

  14. یحیی گفت:

    سلام دوستان
    بهترین درمان اسهال این روشیه که بهتون میگم
    یه مقدار کمی نخود گل(نخود چی) آسیاب کنید و بعد تو ماهیتابه رو اجاق گاز همش بزنید تا رنگش قهوه ای بشه و البته نسوزه بعد بریزید تو یه لیوان آب مخلوط کرده و میل کنید

  15. آریا گفت:

    نزدیک به یک سال هست دچار نفخ و اسهالم دکتر هم نرفتم دیگه خسته سدم چه کنم؟

    از وقتی غذای دانشگاه خوردم اینطوری شدم

    1. amirhossein گفت:

      سلام.
      من هم از وقتی که از غذای سلف دانشگاه آزاد استفاده کردم دچار مشکلات گوارشی شدم و به کل معدم رو ب هم ریخت.
      دکترداخلی رفتم و یه سری دارو داد. خیلی بهترشدم.
      بهتون توصیه میکنم نون خالی بخورید اما از غذای سلف نخورید

  16. H گفت:

    سلام، بعد از سرماخوردگی که داشتم تقریبا یک هفتست که اسهال و درد شکم دارم، آیا علتش ویروسه? خودبخود خوب میشه? تشکر

  17. navid گفت:

    ممنون از مطالب علمی و دقیقتان.

  18. رضا گفت:

    ممنون از اطلاعتون

  19. foad گفت:

    Mamnoon AZ etelaatetoon

  20. محمد گفت:

    راهنمایی ها خیلی خوب بود ولی دوستان به این نکته توجه کنند که حتما اگه بیش از دو و سه روز طول کشید به دکتر مراجعه کنند.

  21. امیرحسین گفت:

    سلام ممنون از توضیحاتتون

  22. مهدی گفت:

    باسلام
    ۲۰ روزه اسهالم روز دوم بیماری رفتم دکتر یه سری دا رو داد هیچ تاثیری نداشت دلدرد هم دارم دور نافم هپاتیت ب هم دارم چکار کنم

  23. امیر صادقی گفت:

    ممنون که کمکم کردید
    دوسه روز بود که تند تند اسهال میکردم بد بو
    کم مونده بود جامو تو دستشویی بندازم

  24. abed گفت:

    چرا نگفتید در صورت گودی چشم کاهش ۵درصد اب بدن وتب بالا چه خطری ما رو تهدید میکنه

  25. پری گفت:

    خیلی خوب بود.مرسی

  26. سارا گفت:

    ممنون از وبلاگ تون و خودتون اطلاعات خوبی بود

  27. ترانه گفت:

    ممنون از کمکتون…….تشکر