خونریزی چشم و پیشگیری و درمان آن

با آن که دیابت، در مقایسه با فشار خون، افراد بیشتری را گرفتار عوارض چشمی می کند، اما خونریزی و انسداد وریدی شبکیه می تواند از عوارض چشمی ناشی از فشار خون نیز باشد که تورم، خونریزی و فشار روی وریدهای شبکیه را در پی دارد.خونریزی داخل چشم، اتفاقی است که خیلی خطرناک به نظر می‌رسد، اما این اتفاق معمولا خطرناک نیست و با درمان و به مرور زمان برطرف می‌شود. البته تجربه هر شخص از خونریزی بافت‌های داخلی چشم متفاوت است، یعنی بعضی بیماران، احساس ناشی از آن را شبیه به مگس پران و برخی شبیه به تار عنکبوت توصیف می‌کنند. بعضی هم می گویند مثل این است که از خلال یک پرده تاریک یا لکه های متراکم یا سیاهی های تکه ای که با یک هاله نازک تر احاطه شده است، نگاه می کنند.دکتر سیدحسام هاشمیان، فلوشیپ قرنیه به نکته مهمی در این باره اشاره می کند، این که خونریزی به خودی خود، دردناک نیست، ولی از دست دادن دید، بویژه اگر ناگهانی باشد، ترسناک و پریشان کننده است.این جراح قرنیه در گفت‌وگو با جام جم با اشاره به بروز خونریزی در بافت های داخل چشمی می گوید: خونریزی شبکیه در داخل زجاجیه اتفاق می افتد، ولی در اغلب موارد نه به دلیل خونریزی مستقیم در داخل زجاجیه، بلکه در نتیجه خونریزی عروق شبکیه یا لایه عروقی زیر آن (کوروئید) اتفاق می افتد. گاهی اوقات نیز خونریزی در داخل عنبیه می تواند به خونریزی داخل زجاجیه منجر شود. این خونریزی معمولا در افراد بالای ۵۰ سال دیده می شود، اما در موارد معدود، ممکن است در سنین پایین تر نیز اتفاق بیفتد.

وقتی عروق شبکیه پاره می شود

خونریزی چشم، معمولا در بزرگسالان مشاهده می شود، اما این عارضه در کودکان نیز بر اثر ضربه به چشم می تواند ایجاد شود. البته به گفته دکتر هاشمیان، به طور معمول، خونریزی چشم خطرناک نیست و با درمان و به مرور زمان برطرف می شود. پارگی عروق چشم ممکن است بر اثر ضربه به چشم، افزایش فشار چشم، بیماری دیابت، اختلالات انعقادی خون (کمبود فاکتورهای انعقادی خون)، پارگی شبکیه و همچنین افزایش فشار خون ایجاد شود.

دیابت و خونریزی شبکیه چشم

شاید سوال شما نیز این باشد که آیا پرفشاری خون یا دیابت می تواند شخص را مستعد بروز خونریزی چشم کند؟

دکتر هاشمیان در پاسخ به این پرسش، با تاکید بر این که شایع ترین عارضه بیماری دیابت، خونریزی شبکیه چشم است، می گوید: البته تعداد عمده ای از موارد نابینایی ناشی از دیابت، با معاینات و درمان بموقع از سوی چشم پزشکان قابل پیشگیری است. متاسفانه، بیمارانی که بموقع برای ارزیابی و درمان مراجعه نکنند یا به هر دلیلی تحت درمان مناسب چشم پزشکی قرار نگیرند، بیشتر در معرض خطر کوری هستند. فراموش نکنید خونریزی های شبکیه چشم منجر به کاهش بینایی خواهد شد.

به بیان دیگر، این نوع خونریزی های چشمی پس از گذشت پنج تا ده سال از بیماری دیابت، بروز می کند. این جراح قرنیه می افزاید: رتینوپاتی دیابتی (عوارض چشمی دیابت) نیز ناشی از نرسیدن اکسیژن به شبکیه است و باعث رویش عروق جدید می شود. متاسفانه عروق جدید غیرطبیعی هستند و تمایل به پاره شدن و خونریزی داخل زجاجیه ای دارند. علاوه بر کاهش ناگهانی دید، این وضعیت باعث بروز عوارض ماندگارتری نظیر پارگی شبکیه و آب سیاه نیز می شود.

عوارض چشمی ناشی از پرفشاری خون

با آن که دیابت، در مقایسه با فشار خون، افراد بیشتری را گرفتار عوارض چشمی می کند، اما خونریزی و انسداد وریدی شبکیه می تواند از عوارض چشمی ناشی از فشار خون نیز باشد که تورم، خونریزی و فشار روی وریدهای شبکیه را در پی دارد.

پس از خونریزی، چه باید کرد؟

بی شک پس از وقوع خونریزی داخل چشمی باید در اولین فرصت به چشم پزشک مراجعه کرد.

البته دکتر هاشمیان تاکید می کند: اگر بینایی بشدت دچار اشکال شده باشد، شاید از بیمار خواسته شود چند هفته صبر کند تا خون در چشمش جذب شود. در چنین شرایطی، چشم پزشک می تواند منبع خونریزی را بیابد. در این شرایط ممکن است به بیمار گفته شود که از بلند کردن و هل دادن چیزهای سنگین پس از یک حمله خونریزی خودداری کند.

اما پیشگیری از بروز خونریزی چشم به چه عواملی بستگی دارد؟

دکتر هاشمیان در پاسخ می گوید: پیش از هر چیز با رعایت رژیم غذایی صحیح و توجه به مصرف درست و دقیق داروهای تجویز شده، باید قند خون را کنترل کرد.

همچنین باید از مصرف سیگار خودداری کرد و فشار خون را نیز همیشه در محدوده طبیعی نگه داشت. به خاطر داشته باشید تشخیص زودرس رتینوپاتی بهترین راه جلوگیری از بروز نابینایی است. به محض تشخیص دیابت، باید بیمار تحت معاینه کامل چشم پزشکی قرار بگیرد و حداقل هر دوازده ماه یک بار معاینه شود. افرادی هم که اختلالات انعقادی دارند، باید با انجام آزمایش های متعدد سعی در برطرف کردن این اختلال کنند تا دچار خونریزی چشم نشوند.

درمان خونریزی چشم با لیزر

به خاطر داشته باشید با درمان بموقع خونریزی چشم می توان قبل از وارد آمدن آسیب جدی به بینایی، مشکل را برطرف کرد. به گفته دکتر هاشمیان در این شرایط، لیزر کارآمدترین روش درمانی است. لیزر درمانی به کنترل خونریزی ها کمک می کند. از آنجا که معمولا دیابت، عروق چشم را نیز مبتلا می کند، رگ های جدیدی پدید می آید که وقتی خون وارد آنها می شود، به داخل حفره زجاجیه نشت پیدا می کند و ادامه این خونریزی ها در نهایت به کنده شدن شبکیه می انجامد. در چنین شرایطی نیز به کمک لیزردرمانی می توان خونریزی را متوقف کرد.

این متخصص قرنیه تاکید می کند: بیماران مبتلا به رتینوپاتی دیابتی با خونریزی باید تحت درمان با لیزردرمانی در ناحیه شبکیه قرار بگیرند. بعد از لیزر، خطر از دست رفتن دید به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. البته در موارد شدید یا همراه با پارگی شبکیه، ابتدا جراحی و سپس لیزردرمانی انجام می شود.

به خاطر داشته باشید پیشگیری از بروز خونریزی های داخل چشمی با ورزش کردن، داشتن رژیم غذایی کم کالری و کم چرب، کنترل فشار خون و نیز جلوگیری از بروز عوارض چشمی دیابت ممکن است.