سایت پزشکی و مجله سلامتی راستینه

سرگیجه چیست؟ دلایل سرگیجه کدام اند؟

سرگیجه (Dizziness) واژه ای است که اغلب برای تعریف دو احساس مختلف بیان می‌شود. تعریف دقیق از سرگیجه و چیزی که شما به آن سرگیجه می‌گویید بسیار مهم است، چراکه به شما و پزشکتان در شناسایی مشکل کمک می‌نماید. سرگیجه، به دو نوع احساس سبکی سر و سرگیجه(دوران سر یا Vertigo) تقسیم می‌شود.

سرگیجه

انواع سرگیجه

احساس سبکی سر، احساسی است که موقع رخ دادن آن شما فکر می‌کنید دارید می‌افتید و یا غش می‌کنید. هرچند شما احساس گیجی می‌کنید، اما احساس نمی‌کنید که شما و اطراف شما در حال حرکت اید. احساس سبکی سر معمولا با دراز کشیدن بهبود یافته و یا کاملا از بین می‌رود. اگر احساس سبکی سر شدید شده ممکن است باعث احساس غش کردن و یا سنکوپ شود. بعضی اوقات هنگام سرگیجه، شما ممکن است، دچار حالت تهوع و یا استفراغ شوید.
سرگیجه(دوران سر یا Vertigo)، احساسی از که شما در آن فکر می‌کنید خودتان یا اطرافتان در حال چرخیدن هستید. در سرگیجه، شما ممکن است شما احساس چرخیدن، افتادن و یا کج شدن نمایید. زمانیکه شما دچار سرگیجه شدید می‌شوید، ممکن است احساس تهوع شدید و یا استفراغ به شما دست دهد. در این حالت ممکن است ایستادن و یا راه رفتن برای شما سخت بوده و یا احساس افتادن نمایید.

هرچند سرگیجه می‌تواند در همه افراد و همه سنین رخ دهد، اما بین بزرگسالان شایع تر می‌باشد.

احساس سبکی سر

این نوع از سرگیجه، احساسی معمول می‌باشد. احساس سبکی سر معمولا بعلت بیماری و مشکل مهمی رخ نمی‌دهد. بعضی اوقات احساس سبکی سر در پی افت ناگهانی فشار خون، پس از بلندشدن ناگهانی از حالت درازکش و یا خوابیده، رخ می‌دهد. احساس سبکی سر می‌تواند دلایل متفاوتی از جمله:

  • آلرژی و حساسیت
  • بیماری از جمله سرماخوردگی و یا آنفولانزا
  • استفراغ، اسهال، تب و سایر بیماری ها که باعث از دست دادن آب بدن می‌شوند
  • تنفس عمیق یا سریع
  • اضطراب و استرس
  • استفاده از سیگار، الکل یا داروهای غیر قانونی و موادمخدر
  • یکی دیگر از عوامل جدی تری که می‌تواند باعث احساس سبک سر شود، خونریزی است. اکثر اوقات محل خونریزی و نوع درمان آن مشخص است، اما بعضی اوقات خونریزی مخفی بوده و شما متوجه آن نمی‌شوید. برای مثال خونریزی دستگاه گوارش یکی از این عوامل است که در گذر زمان باعث احساس سرگیجه و خستگی می‌شود. خونریزی شدید در قاعدگی هم می‌تواند باعث سرگیجه شود.
  • خیلی از داروها نیز می‌توانند باعث سرگیجه و احساس سبکی سر شوند.

 

سرگیجه

سرگیجه (دوران یا vertigo)

سرگیجه یا دوران سر زمانی رخ می‌دهد که بین سیستم های مختلف عصبی بدن که مسئول حفظ تعادل شما هستند، همچون حس بینایی، اعصاب حسی، فشار روی پوست و بخش هایی از گوش داخلی درگیری وجود دارد. بعضی از دلایل شایع سرگیجه، شامل:

  • اختلالات گوش داخلی همچون سرگیجه وضعیتی حاملهای خوشخیم (BPPV)، بیماری منیر (Meniere’s disease)، نوریت وستیبولار یا سایر مشکلات باشد.
  • آسیب دیدن گوش و یا سر
  • سردرد های میگرنی
  • کاهش جریان خون در به مرکز مغز

زمانیکه سرگیجه، ناگهانی همراه با از دست دادن عملکرد یکی از نقاط بدن رخ دهد، می بایست سریع به بیمارستان مراجعه نمود چراکه این سرگیجه ممکن است علامت مشکلی جدی در مغز همچون سکته مغزی یا حمله ایسکمی گذرا (TIA) باشد.

الکل و بعضی از انواع داروها نیز می‌توانند باعث سرگیجه و یا احساس سبکی سر شوند. این دو مشکل می‌توانند حاصل:

  • مصرف زیاد دارو
  • اختلالات دارویی
  • سوءاستفاده و یا استفاده بیش از حد از بعضی از داروها

 

عواملی خطرزا

که خطر سرگیجه را افزایش می‌دهند، شامل:

  • افزایش سن، افراد بالای ۶۵ سال بیشتر از دیگران در خطر ابتلا به سرگیجه هستند.
  • مصرف داروهای خاص، از جمله داروهای کاهنده فشارخون، داروهای ضدتشنج، داروهای آرام بخش و مسکن نیز خطر سرگیجه را افزایش می‌دهند.
  • سابقه ابتلا به سرگیجه، افرادیکه سابقه ابتلا به سرگیجه در گذشته را دارند، بیشتر در خطر تکرار سرگیجه هستند.

 

عوارض سرگیجه

سرگیجه، می‌تواند باعث افتادن فرد و آسیب دیدن وی شود. همچنین سرگیجه، هنگام رانندگی و یا کار با ماشین آلات سنگین نیز می‌تواند خطر زا باشد.

 

درمان خانگی سرگیجه و سبکی سر

احساس سبکی سر معمولا باعث نگرانی نیست مگر اینکه شدید باشد، بعد از مدتی برطرف نشود یا همراه با سایر عوامل همچون تپش قلب و یا غش باشد. احساس سبکی سر می‌تواند باعث افتادن و آسیب دیدن شود، برای جلوگیری از آسیب دیدن:

  • برای یک یا دوقیقه دراز بکشید. اینکار باعث جریان خون به مغز شما می‌شود. بعد از دراز کشیدن، بشینید و برای یک یا دوقیقه هم نشته باقی بمانید و سپس بلند شوید.
  • استراحت نمایید، چراکه احساس سبکی سر هنگام سرماخوردگی و یا آنفولانزا غیرعادی نیست، با استراحت در این هنگام می‌تواند از احساس سبکی سر جلوگیری نماید.
  • از موادیکه برروی جریان خون تاثیر می‌گذارند همچون کافئین، تنباکو، الکل و مواد مخدر استفاده ننمایید.
  • زمانیکه آب بدن شما کاهش پیدا کرده مثلا هنگام اسهال، استفراغ یا تب مایعات مصرف نمایید.

اگر دچار سرگیجه شدید:

  • کاملا دراز نکشید، کمی خود را بالا نگه دارید، تا احساس چرخش بهبود یابد.
  • یواش حرکت نماید تا زمین نیفتید.

اگر هریک از موارد زیر اتفاق افتاد، به پزشک یا بیمارستان مراجعه نمایید:

  • دچار حالت تهوع و استفراغ شدید و یا میزانش افزایش پیدا کرد.
  • درچار خشکی و کم آبی بدن شدید.
  • غش کردید.
  • علائم بیماری تان تا یک هفته پس از درمان خانگی بهبود نیافت یا شدیدتر شد.

 

پیشگیری از سرگیجه و سبکی سر

شما ممکن است بتوانید با اتخاذ روش های خاص جلوی بعضی از انواع سبکی سر را بگیرید، این روش ها شامل:

  • از رختخواب یا صندلی به آرامی بلند شوید.
  • قبل از بلندشدن از رختخواب کمی لبه تختخواب بنشینید.
  • آرام بنشینید و یا بلند شوید تا از تغییر جریان خون به مغز جلوگیری نمایید.

در بیشتر موارد سرگیجه (Vertigo) قابل پیشگیری نیست، اما بعضی از انواع سرگیجه بعلت آسیب دیدن سر رخ می‌دهند، پس با رعایت موارد زیر می‌توانید از آسیب دیدن سر جلوگیری کنید، این موارد شامل:

  • زمان رانندگی از کمربند ایمنی استفاده نمایید.
  • الکل و مواد مخدر و کافئین مصرف ننمایید.
  • هنگام موتور سواری از کلاه ایمنی استفاده ننمایید.
  • درون آبهای کم عمق یا ناآشنا شیرجه نزنید.
  • هنگام حرکت در تاریکی بخصوص برروی پله ها از چراق و نور مناسب استفاده نمایید.

 

منابع

  • webmd
  • mayoclinic

منبع تصاویر 

  • nytimes
  • medicalnewstoday

 

 

خواندن مطالب زیر به شما پیشنهاد می شود

اطلاعات پزشکی

حقایقی درباره هماتوم

حقایقی درباره هماتوم

تغذیه و سلامتی

کاهش سریع وزن

کاهش سریع وزن

پوست و مو

نتایج عمل لیپوساکشن با کمک فن‌آوری فراصوت

لیپوساکشن با کمک فن‌آوری فراصوت(Ultra_Z)

پوست و مو

خط لبخند

آیا راهی برای رهایی از خط لبخند وجود دارد؟

اطلاعات پزشکی

رگ های عنکبوتی و رگ های واریسی

رگ‌های عنکبوتی و چگونگی درمان و پیشگیری از آنها

پوست و مو

درمان آکنه

آکنه چگونه درمان می‌شود؟

اطلاعات دارویی

ویتامین K

چرا باید ویتامین K مصرف کنیم؟

پوست و مو

انجام مزوتراپی

همه چیز درباره مزوتراپی

اطلاعات پزشکی

تسکین آفتاب‌سوختگی

آفتاب‌سوختگی را جدی بگیرید!

نظرات کاربران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

  1. محمد گفت:

    سلام ۳۹ سال سن دارم و قرص های فشار خون بالا استفاده می کنم ضربان قبلم هم نسبتاً ضعیف است و اکثر وقت سرگیجه همراه با سردرگمی رو تجربه می کنم و الان حدود چند سال هست این مشکل را دارم . اگر میتونیه راهنمایی کنید ممنون میشم باید چیکار کنم و مشکلم چیست ؟

  2. فاطمه گفت:

    باسلام.۴۳سالمه بیماری قند وچربی خون دارم.خیلی وقتا موقع بلند شدن از زمین و ایستادن سرم گیج میره.سمت چپ صورتم درد میکنه.وچشام تارمیبینه.لطفا راهنماییم کنید.ممنون

  3. مونيكا گفت:

    من مدت زيادى سر گيجه دارم ارتروز گردن دارم ميگرن هم دارم حديدا پانيك اتك ميگيرم لطفا راهنمايي كنيد ممنون

  4. شیما گفت:

    سلام۲۵سال سن دارم ی مدتیه سرگیجه دارم و گردنم هم درد میکنه احساس میکنم داخل گوشم یچیزی میخواد بیاد بیرون زود هم خسته میشم

  5. سحر گفت:

    سلام من ۲۰ سالمه تقریبا ۱ماه سرم گیج میره احساس میکنم تمام اطرافم داره تکون میخوره هم در حالت نشستن هم ایستادن بعضی وقتها فک میکنم زمین داره میلزره.ممنون میشم راهنما کنید.

  6. احسان گفت:

    خیلی مطلب خوبی بود
    مرسی

  7. مختار گفت:

    سرگیجه می باشم سرم درد میکند رگهای اعصاب درد میکند پاهای ست است ۲۹ سال دارم

  8. * گفت:

    سلام من ۶۹ سالمه حدود یک ساله موقع دراز کشیدن و خوابیدن سرم گیج میره به طوری که اصلا نمیتونم از جام پاشم در ضمن من دیابت هم دارم که الان کمش کردم!

  9. شادی گفت:

    باسلام.فوق العاده بود.شخصا تازگی دچار سرگیجه شده بودم.باتشکر

  10. علی بندری گفت:

    با سلام من دوشب پیش هنگام راه رفتن سرم گیج رفت که این سرگیجه هنوز ادامه دارد و هنگام انجام دادن کاری و بلند شدنم سرم گیج میره لطفا دلدلش رو بهم بگین

  11. زينب گفت:

    خيلي مفيد بود ممنون

  12. monir.ehsan گفت:

    سلام و با احترامات فائقه.
    ممنونم که بنده را به عضویت خودتان پذیرفتید.ازشما و اطلاعات خوبتان سپاسگزارم.
    بنده آدرس و یا شماره تماس جناب آقای دکتر عشایری استاد در رشته سایکولوژی را می توانم از شما درخواست کنم ؟لطفاٌ بنده را راهنمایی بفرماید.
    همواره شاد باشید و سربلند.

  13. محمد پ گ گفت:

    سلام از سایت خوبتون بسیار ممنونم

    1. سلام و سپاس از لطف شما خواننده گرامی

  14. وجیح اله رنجبر گفت:

    بیشتراوقات.موقع.خواب.که.دراز.کشیدم.وبلند.میشوم.سرگیجه.دارم.علت.چیست؟

    1. سیداغا گفت:

      از اطلاعات پزشکی شما ممنون هستم . درباره عملیه جراحی کمردردی ویا هم ازدرمان مفید وارزان اگرمعلومات ارایه کنید خیلی خوش خواهم شد.وسلام

  15. samaneh گفت:

    Mamnon

  16. samaneh گفت:

    سلام خبرهای پزشکی رو برای من هم ایمیل کنید.ممنون

  17. fasa گفت:

    با سلام و تشکر مایلم اخبار پزشکی روز را مطالعه کنم

  18. شهرزاد گفت:

    خوب بود

  19. zare گفت:

    متشکرازسایت خوبتون

  20. zare گفت:

    دوست دارم جدیدترین مطالب رو ببینم.

  21. zare گفت:

    مفیدبود.ممنونم

  22. ناصر شفیعی گفت:

    لطفا” اخبار روز پزشکی را برایم ارسال کنید

    1. باسلام خدمت شما برای دریافت اخبار جدید میبایست عضو خبرنامه ما شده تا ایمیل های ما برای شما ارسال شود.

  23. مرضیه شفیعی گفت:

    مایلم اخبار روز پزشکی را برایم ارسال کنید ممنون

  24. مرضیه شفیعی گفت:

    مایلم جدیدترین اخبار پزشکی را برایم ارسال کنید ممنونم

    1. باسلام خدمت شما
      بعد از عضویت در خبرنامه سایت و تایید عضویتتان هر هفته اخبار و مقالات جدید برای شما ارسال می گردد.

  25. مریم گفت:

    سلام – مایلم جدید ترین مسائل پزشکی وبهداشتی را برام ایمیل کنید .باسپاس

    1. با سلام خدمت شما
      برای این منظور میتوانید با وارد کردن ایمیل خود و ثبت آن در خبرنامه این اخبار را دریافت نمایید.

  26. مریم گفت:

    از اطلاعاتی که دادین بسیار سپاسگزاریم.

  27. سكينه خرامان گفت:

    اطلاعات پزشكى رأ دوست دارم

  28. سكينه خرامان گفت:

    اطلاعات پزشكى رأيت دوست دارم