مصرف کورتون برای تناسب اندام، مفید یا مضر؟
در «میزگرد بدنسازی» این شماره، میزبان خانم نفیسه ۲۶ ساله هستیم که مدت زیادی از باشگاه رفتن او نمی‌گذرد اما از مربی خود گله دارد و نمی‌داند با وجود مشکلاتی که برایش پیش آمده، باید باشگاه و مربی‌اش را عوض کند یا نه. این خانم فکر می‌کند که شاید زیادی حساس است و شاید مشکلاتی که تا به امروز برایش ایجاد شده، کاملا طبیعی بوده‌اند. نظر متخصصان «سلامت» را درباره روند ورزشی ایشان جویا شده‌ایم.
خانم نفیسه كه ۶ ماه است بدنسازی كار می‌كند، از متخصصان «سلامت» می‌پرسد:
مصرف کورتون برای بدنسازان خطر دارد؟
چند وقت است و با چه هدفی به باشگاه بدنسازی می‌روید؟
حدود ۶ ماه است که برای حفظ سلامت، تناسب اندام و کمی سفت و عضلانی‌تر کردن بدنم، رشته بدنسازی را انتخاب کرده‌ام. عضلات بدن من، تقریبا شل و افتاده هستند و همیشه دوست داشته‌ام اندامی پر و محکم داشته باشم. از این رو، بدنسازی و کار با دستگاه را انتخاب كردم.
چقدر در طول هفته ورزش می‌کنید؟
۴ روز در هفته و روزی ۹۰ دقیقه. البته گاهی هم پیاده‌روی و شنا می‌كنم.
در باشگاه چه ورزش‌هایی انجام می‌دهید؟
۹۰ دقیقه با دستگاه كار می‌كنم؛ از دوچرخه ثابت و تردمیل گرفته تا پرس پا و پرس بالا سینه‌هالتر. دمبل زدن هم در برنامه ورزشی‌ام است.
نتیجه‌ای هم از این انتخاب و ورزش‌ها گرفته‌اید؟
حس می‌کنم عضلاتم در حال شكل گرفتن هستند و کمی از آن حالت شلی اولیه درآمده‌اند اما به‌قدری در این مدت آزار دیده‌ام که شاید این رشته، یا حداقل باشگاه و مربی‌ام را عوض کنم.
چرا؟
مربی همان روز اول یک برنامه ورزشی به من داد و رفت دنبال کارش. اصلا روزهایی که به باشگاه می‌روم، بر نوع و میزان فعالیت‌هایم نظارتی ندارد تا ببیند در ورزش پیشرفتی کرده‌ام یا تمرین‌ها را درست انجام می‌دهم یا نه. فقط ماهی یک بار، برنامه‌ای برای افزایش وزنه‌ها یا تعداد دفعات تمرین‌ها می‌دهد و باز دیگر او را نمی‌بینم. تقریبا از ساعتی که به باشگاه می‌روم تا ساعتی که برمی‌گردم، بدون توجه و نظارت مسئولان باشگاه، با دستگاه‌های مختلف کار می‌کنم. ضمن اینکه وقتی تشنه می‌شوم، اجازه نوشیدن آب حین ورزش را ندارم و می‌گویند نوشیدن آب باعث دل‌درد میشود که نمی‌دانم این باور درستی است یا نه.
ورزش‌های هوازی، گرم‌کردن و کشش قبل از کار با دستگاه را که به‌صورت گروهی انجام می‌دهید؛ نه؟
نه! کسی به ما نگفته که کشش یا نرمشی قبل از کار با دستگاه لازم است و فقط بعضی از بچه‌های قدیمی‌تر، کمی قبل از شروع تمرین انفرادی درجا می‌زنند یا حرکات کششی انجام می‌دهند. من همیشه فکر می‌کردم اگر لزومی به انجام این کار بود، حتما مربی آن را گوشزد می‌کرد.
ورزش کردن بدون آماده كردن بدن، مشکل یا آسیب فیزیکی برایتان ایجاد نکرده است؟
نمی‌دانم؛ ۳ ماه است که پشت زانوهایم هنگام کار با دستگاه پرس پا یا دوچرخه ثابت به‌شدت درد می‌گیرد. مربی می‌گوید این درد طبیعی و ناشی از فشار ورزشی است و باید آن را تحمل کنم در حالی که دخترخاله‌ام که پرستار است، می‌گوید به احتمال زیاد دچار کشیدگی یا آسیب تاندون یا رباط پا شده‌ام. نمی‌دانم واقعا این دردها را جدی نگیرم و طبیعی هستند یا باید اقدامی انجام بدهم.
در این مدت دارویی مصرف نکرده‌اید یا پیشنهاد مصرف دارو به شما نشده است؟
تا به امروز که دارویی مصرف نکرده‌ام اما خیلی از بچه‌ها می‌گویند برای پر شدن بدن، به‌خصوص صورتم، می‌توانم به‌صورت دوره‌ای داروهای کورتونی استفاده کنم. من تا حالا کورتون مصرف نکرده‌ام و نمی‌دانم عوارضی دارد یا نه ولی هم‌باشگاهی‌هایم می‌گویند سال‌هاست کورتون مصرف می‌کنند و مشکلی هم برایشان ایجاد نشده است. دوست دارم متخصصان «سلامت» بگویند واقعا مصرف طولانی‌مدت کورتون‌ها بدون عارضه است؟
نگاه متخصص پزشکی ورزشی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان
توصیه دکتر احمد باقری‌مقدم به سوژه
«میزگرد تناسب اندام»
یا باشگاه‌تان را عوض کنید یا مربی‌تان را
آیا کورتون‌ها جزو داروهای رایج و مورد استفاده در بدنسازی محسوب می‌شوند؟
نه، مصرف كورتون برای ورزشكاران ممنوع است. براساس قوانین مربوط به داروهای نیروزا و دوپینگ هم استفاده از انواع استروییدها که کورتون‌ها هم شامل آنها می‌شوند، ممنوع است.
چرا مصرف کورتون‌ها را در باشگاه‌های بدنسازی پیشنهاد می‌دهند؟
بیشتر افرادی که مانند خانم نفیسه وارد رشته بدنسازی می‌شوند، تمایل به افزایش حجم و بافت عضلاتشان دارند. کورتون‌ها می‌توانند به‌عنوان پیش‌ساز ترکیب‌های آنابولیک در بدن عمل کنند. علاوه بر این، افزایش حجم و بافت بدن برای کنترل درد و عفونت‌ها از مواردی است که باعث تجویز آنها به‌وسیله متخصصان میشود اما نباید از این ویژگی‌های کورتون برای عضله‌سازی و افزایش حجم بدن استفاده کرد زیرا مصرف خودسرانه و طولانی‌مدت کورتون‌ها به‌شدت خطرناک و آسیب‌رسان است.
آیا مصرف تک‌دوز کورتون هم عارضه دارد؟
بله، البته این موضوع به روش مصرف آن وابسته است یعنی درصورت تجویز نوع تزریقی کورتون (حتی در یک دوز) عوارض زودتر بروز می‌کند اما تمامی این موارد به شرایط جسمی فرد نیز بستگی دارد.
مهمترین عوارض و خطرهای مصرف کورتون‌ها چیست؟
مهار هورمونی بدن، ابتلا به پوکی استخوان، افزایش قندخون و تاثیر منفی این داروها بر فشارخون جزو عوارض کوتاه و بلندمدت مصرف كورتون‌هاست. حتی در مواردی هم شکستگی ستون فقرات و مشکلات تنفسی ناشی از آن می‌تواند از عوارض مصرف طولانی‌مدت کورتون‌ها باشد. ورزشكاران باید بدانند برنامه ورزشی مناسب و مستمر، رژیم غذایی سالم و خواب کافی، بهترین راه برای رسیدن به تناسب اندام است و نیازی به مصرف دارو نیست.
به نظر شما، کار با دستگاه نیازی به گرم کردن بدن و نرمش قبل از آن ندارد؟
البته كه دارد. یکی از بارزترین اشتباه‌های مربی خانم نفیسه، این است که انجام نرمش و حرکات کششی پیش از ورزش اصلی و کار با دستگاه را برای او تکلیف نکرده است. یکی از دلایل بروز آسیب‌های عضلانی، استخوانی و تاندونی، گرم نکردن اولیه بدن است. یک ورزشکار می‌تواند با گرم‌کردن مناسب و اولیه بدن تا حد قابل‌قبولی جلوی آسیب‌دیدن بدنش را بگیرد. گرم‌کردن به‌معنای افزایش دمای بدن از طریق انجام ورزش هوازی سبک مانند دویدن، درجا زدن، طناب زدن یا راه‌رفتن است. ضمن اینکه انجام حرکات کششی پیش از شروع تمرین‌های اصلی ورزشی هم ضروری است تا دامنه حرکات مفاصل بهبود پیدا کند و عضلات و تاندون‌ها هم از قابلیت کششی کافی برای انجام فعالیت‌های ورزشی برخوردار شوند و به این ترتیب، در طول ورزش آسیب نبینند.
چند دقیقه گرم کردن بدن و انجام حرکات کششی پیش از شروع ورزش یا کار با دستگاه لازم است؟
بهتر است که بدن حدود ۱۰ دقیقه قبل از ورزش اصلی، در حدی که احساس گرما به فرد دست بدهد و بدن شروع به تعریق کند، گرم شود. ضمن اینکه حرکات کششی روی مفاصل و عضلات بزرگ در ناحیه شانه، گردن، تنه و پاها هم باید انجام بگیرد تا فرد دچار آسیب ورزشی نشود. بهتر است کشش‌ها برای هر مفصل یا عضله حدود ۴ حرکت و هر بار نزدیک به ۲۰-۱۵ ثانیه باشد.
یعنی ممکن است درد پشت زانوی خانم نفیسه بهدلیل گرم نکردن بدن و ناشی از آسیب ورزشی باشد؟
دقیقا همین‌طور است و برخلاف نظر مربی‌شان، به بررسی‌های پزشکی برای پی بردن به دلیل این درد و شروع درمان نیاز دارند. از طرف دیگر، ممکن است تکنیک‌های نادرست تمرینی، بار تمرینی بالا یا استفاده از وزنه‌های سنگین باعث فشار آمدن به زانوها و درد شده باشند. به‌طور کلی، هیچ ورزشکاری در هیچ سطحی نباید با درد تمرین کند زیرا درد می‌تواند از نشانه‌های آسیب باشد و تکرار آن با ورزش، می‌تواند باعث تشدید آسیب شود.
سلامت: آیا توصیه به ننوشیدن آب هنگام ورزش پایه و اساس علمی دارد؟
به‌هیچ‌وجه و بهدلیل تمام مسائلی که خانم نفیسه عنوان کرده‌اند، پیشنهاد می‌کنم باشگاه یا مربی ورزشی‌‌شان را عوض کنند، زیرا ظاهرا از علم روز مربیگری و ورزش بهره چندانی ندارند. بهتر است بدانید مصرف مایعات کافی، قبل، بعد و هنگام ورزش، ضروری است. حتی اگر مدت ورزش طولانی و تعریق هم شدید باشد، توصیه میشود که از مایعات حاوی املاح نمکی برای جبران املاح از دست رفته بدن استفاده شود.
صلاحیت مربیان ورزشی باید به‌طور دوره‌ای تایید شود
دکتر کاوه خبیری
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی
خانم نفیسه در صحبت‌های خود به این نکته اشاره کرده‌اند که مربی‌شان فقط روز اول هر ماه برایشان یک برنامه ورزشی می‌چینند و دیگر نظارتی بر انجام حرکات ورزشی ندارد.. این خانم و خیلی از افراد دیگر که تازه ورزش باشگاهی را شروع کرده‌اند، دوست دارند بدانند که صلاحیت یک مربی ورزشی چطور تایید میشود و آیا می‌توان به کار و تمرین تمام مربی‌های حاضر در باشگاه‌های ورزشی اعتماد کرد؟ در این مورد، باید بگویم که صلاحیت مربیگری در ابتدا با داشتن مدرک آن مشخص میشود؛ یعنی اگر می‌خواهید یک باشگاه و مربی ورزشی را انتخاب کنید، پیش از هر چیز باید بررسی كنید که مربی دارای مدرک است یا نه. البته بیشتر مشکلات اصلی از این مرحله به بعد بروز می‌کنند و متاسفانه بسیاری از مربیان با وجود داشتن مدرک مربیگری، به هیچ‌‌وجه صلاحیت این کار را ندارند.
در سایر کشورها صلاحیت علمی مربی بعد از دریافت مدرک مربیگری باید مرتب تایید شود. به‌همین دلیل شرکت در آزمون‌های دوره‌ای و تایید مدارک برحسب دوره‌های ۶ یا ۹ ماهه باعث خواهد شد مربی، مجبور باشد خود را از نظر علمی به روز نگه‌دارد. متاسفانه، یکی از اتفاق‌های بسیار بدی که در حال حاضر در جامعه ما افتاده، اظهارنظر علمی و بی‌پشتوانه برخی مربیان، به‌ویژه در سطح رسانه‌هاست (مخصوصا صدا و سیما) در برخی برنامه‌ها، اظهارنظرهایی را می‌شنویم که از نظر متخصصان به‌عنوان لطیفه‌ای جذاب تا چند روز باعث سرگرمی است اما تبعات زیانباری در سطح جامعه دارد. یادم می‌آید در یکی از برنامه‌های صبحگاهی، مربی آموزش‌دهنده، تمرین‌های انجام شده را مناسب برای کشیدگی عروق و باز شدن گره‌های خشک‌شده عروق می‌دانست و علاوه بر آن، از نقش برخی گیاهان و تغذیه در باز شدن گره رگ‌های بدن صحبت می‌کرد!
رسانه‌های ما باید در مورد انتخاب کارشناس دقت فراوانی داشته باشند تا مردم به بیراهه نروند. بهتر است پیش از شروع ورزش، حتما با چند مربی ورزشی مشورت کنید و حتما برنامه تشخیصی و به اصطلاح، نسخه ورزشی بگیرید و بعد از مشورت با چند مربی دیگر، روشی را که چند نفر توصیه کرده‌اند، انتخاب كنید. این کار در مشاوره‌های پزشکی هم انجام میشود و با مراجعه به یک متخصص، به نظر او اکتفا نمی‌کنیم و از چند متخصص دیگر هم مشورت می‌خواهیم و روشی که چند نفر روی آن اتفاق نظر دارند، انتخاب و اجرا می‌کنیم. خانم نفیسه هم اگر با کار در این باشگاه و مربی به نتیجه مورد نظر نمی‌رسند، باید باشگاه یا مربی‌شان را عوض کنند تا دچار آسیب و مشکل نشوند.
سایت پزشکی و مجله سلامتی راستینه
نوشیدن آب خنک و اب یخ حین ورزش
موجب آسیب به کبد و حرارت غریزی بدن میشود
کلا وقتی بدن داغ و گرم شده مثل زمان حمام
نباید آب یخ خورد
و مربی بدنسازی این را درست گفته است
سلام من ۱۹ سالمه هورمون زدم تقلبی بود کورتون بود ۱۰ میلی. کبدم چرب شده صورتم جوش زده استخوانم دردمیکنه قرص کلسیم میخورم .کی عوارضش از بین میره؟ همون ادم قبل میشم؟