گرفتگی عضلات چیست و درمان آن چگونه است؟

تا حالا پیش آمده است که ناگهان ماهیچه های بدنتان بگیرد؟ این گرفتگی عضلات (muscle cramp یا Muscle Spasms) می تواند موقع ورزش و یا هنگام خواب رخ دهد. در این هنگام عضلات ساق پا و یا ران، ناگهان سفت، خشک و شدیدا دردناک می شود. در این هنگام شما دچار گرفتگی عضلانی(گرفتگی ماهیچه های بدن) شده اید. گرفتگی عضلات بسیار دردناک و ناراحت کننده است، پس بیایید با بررسی گرفتگی عضلانی و درمان آن به کاهش شدت آن بپردازیم.

گرفتگی عضلات چیست؟

گرفتگی عضلات زمانی رخ می دهد که بطورناگهانی یک و یا چند عضله شما دچار انقباض و کشیدگی می شود. اگر تاحالا بطور ناگهانی هنگام دویدن و یا در خواب دچار گرفتگی عضلات، شده باشید، پس می دانید که چقدر دردناک و آزاردهنده است. هرچند عموما گرفتگی عضلات خطرناک نیست، اما درد آن آزاردهنده می باشد و می تواند بطورموقت استفاده از ماهیچه را غیرممکن نماید. بعلاوه گرفتگی عضلات پا و ساق پا، سایر ناهیچه ها همچون ماهیچه های کمر، دست ها، شکم و … نیز دچار گرفتگی می شوند. ورزش طولانی مدت و یا کارهای فیزیکی در هوای داغ، ممکن است باعث گرفتگی عضلات شود. بعضی داروها و بعضی از بیماری خاص می توانند باعث گرفتگی عضلانی شوند. عموما امکان درمان گرفتگی عضلات در خانه و با روش های خانگی ممکن می باشد.

دلایل گرفتگی عضلانی کدام اند؟

استفاده بیش از حد از ماهیچه ها، کم آبی بدن، کشیدگی ماهیچه ها و یا حتی زیاد قرار گرفتن در یک حالت برای مدت طولانی، می تواند باعث گرفتگی ماهیچه ها شود. بااینحال در خیلی از موارد علت گرفتگی عضلات معلوم نیست. هرچند اکثر انواع گرفتگی عضلانی بی خطر هستند، بعضی از این گرفتگی ها می تواند مربوط به مشکلاتی همچون:

• گردش خون ناکافی – تنگ شدن رگهای خونرسان به پاها می تواند باعث درد ماهیچه ها در ورزش شود. این گرفتگی ها عموما بعد از توقف ورزش متوقف می شوند.
• فشار بر اعصاب – فشار آمدن برروی اعصاب درون ستون فقرات نیز می تواند باعث درد و گرفتگی شود. راه رفتن منعطف (مانند موقعی که در حال حرکت دادن سبد فروشگاه هستید)، می تواند به بهبود درد و فاصله انداختن بین دفعات گرفتگی کمک نماید.
• کمبود موادمعدنی – پتاسیم، کلسیم و یا منیزیم کم در رژیم غذایی شما، می تواند باعث گرفتگی عضلات پا شود. داروهای دیروتیک هم که عموما برای فشار خون بالا تجویز می شوند، قادر به محروم کردن بدن از این مواد معدنی می باشند.

همچنین داروهایی که می توانند باعث گرفتگی عضلانی شوند، شامل:

• فوروزماید (furosemide)، هیدروکلروتیازید (hydrochlorothiazide) و سایر داروهای دیوریتیک که برای کاهش آب بدن استفاده می شوند.
• دونپزیل (donepezil) که برای درمان آلزایمر استفاده می شود.
• نئوستیگمین (neostigmine) که برای درمان میاستنی گراویس استفاده می گردد.
• نیفدیپین (nifedipine) که برای درمان آنژین و فشارخون بالا استفاده می گردد.
• رالوکسیفن (raloxifene) که برای درمان پوکی استخوان استفاده می شود.
• تربوتالین، پروونتیل و ونتولین که برای درمان آسم استفاده می شوند.
• تولکاپن که برای درمان بیماری پارکینسون استفاده می گردد.
• داروهای استاتین از قبیل روزاواستاتین، فلوواستاتین، آتروواستاتین، لواستاتین، پراواستاتین و سیمواستاتین که برای درمان کلسترول بالای خون استفاده می گردند.

درمان گرفتگی عضلات

زمانیکه دچار گرفتگی عضلات شدید، می توانید چندین کار از قبیل ماساژ، نرمش، گذاشت کمپرس یخ برروی ماهیچه، گذاشتن کمپرس گرم برروی عضله و یا حمام با نمک سولفات منیزیم استفاده نمایید. سعی کنید مصرف آب را افزایش دهید و درصورتیکه زیاد در خواب دچار گرفتگی عضلانی می شوید، از پزشکتان بخواهید دارویی برای آرامش ماهیچه ها تجویز نماید. راههای زیر نیز می تواند کمک کننده باشد:

• کشش و ماساژ – ماهیچه گرفته را بکشید و آن را به آرامی مالش دهید تا به ریلکس کردن ماهیچه شما کمک نماید. در گرفتگی عضلات پا، وزن خود را برروی پای گرفته انداخته و به آرامی زانوی خود را خم نمایید. اگر قادر به ایستادن نیستید، برروی زمین یا روی یک صندلی نشسته و پای گرفته رادراز نمایید. سعی کنید نوک پایی که عضله آن گرفته است را گرفته و در حالیکه پا صاف است، به آرامی آن را بکشید. اینکار به بهبود گرفتگی و آزاد شدن عضله کمک می کند.
• استفاده از سرما و گرما – از حوله ای گرم و یا پارچه های گرم برروی ماهیچه خشک و گرفته استفاده نمایید. یک وان آب داغ و یا هدایت بخار به سمت پای گرفته به آرام شدن آن کمک نمایید. همچنین ماساژ ماهیچه گرفته با کمپرس یخ نیز می تواند به شما کمک کند.

درمان گرفتگی عضلات با طب جایگزین و یا سنتی

در این نوع درمان پیشنهاد می شود که از مکمل های ویتامین ب کمپلکس برای کاهش گرفتگی عضلات استفاده نمایید. بااینحال تحقیقات بیشتری برای اثبات این موضوع لازم می باشد.

پیشگیری از گرفتگی عضلات

• اجتناب از کم آبی بدن – نوشیدن مقدار کافی مایعات در هر روز به پیشگیری از کم آبی بدن کمک می نماید. مقدار دقیق مورد نیاز شما بسته به فعالیتتان، غذایی که میخورید، جنسیت شما، سلامتی تان، سن شما، وضعیت آب و هوایی منطقه شما و داروهایی که مصرف می کنید، متفاوت می باشد. مایعات به ریلکس کردن و آرامش ماهیچه های شما کمک می نماید. در حین ورزش و فعالیت با نوشیدن آب، آب از دست رفته بدن را جبران نمایید.
• ماهیچه های خود را بکشید – نرمش بعد و قبل از هر فعالیتی که برروی ماهیچه ها تاثیر شدید می گذارد به پیشگیری از گرفتگی عضلات کمک می نماید. ورزش های آرام همچون استفاده از دوچرخه ثابت قبل از خواب نیز به پیشگیری از گرفتگی عضلات پیش از خواب کمک می نماید.