افتادگی مثانه ، دلایل و مشکلات آن
افتادگی مثانه در خانم ها شایع است و در این بیماری آنها نمی توانند ادرار خود را نگهدارند . در بیماری افتادگی مثانه خیلی نادر است که آقایان نیز به آن مبتلا شوند زیرا مثانه آقایان نسبت به خانم ها کمی داخل تر قرار دارد . البته در بیماری های زمینه ای با عنوان پرون بلی افتادگی مثانه در آقایان خیلی زود تشخیص داده می شود .
افتادگی مثانه چیست ؟
افتادگی مثانه در خانم ها به چند درجه تقسیم می شود ؟
افتادگی مثانه در خانم ها ، از نظر شدت معمولا به چهار درجه تقسیم می شود .
درجه اول (خفیف ) : مثانه کمی به داخل واژن حرکت می کند .
درجه دوم : پزشک در هنگام معاینه متوجه می شود که مثانه بیمار ، بیشتر به داخل واژن هل داده شده است و قسمتی درحدود نصف آن را اشغال کرده ست .
نکته : در افتادگی مثانه در درجه دوم یا همان افتادگی متوسط به بعد ، عمل جراحی ضروری ست . امروزه جراحی با لاپاروسکوپی انجام می شود ( بدون نیاز به باز کردن شکم بیمار ، عضلات به سمت بالا کشیده می شوند )
درجه سوم : لمس مثانه تا پایین واژن بیمار می باشد .
درجه چهارم : گاهی افتادگی اینقدر شدید است که خود بیمار با کمی زور زدن آن را به حالت قبل برمیگرداند زیرا مثانه کاملا از دهانه واژن فرد بیمار بیرون زده و در این صورت احتمال بروز عفونت های ( مثانه ، رحم ، دهانه رحم ) و بواسیر می باشد .
افتادگی مثانه در خانم ها چگونه رخ می دهد ؟
زایمان های متعدد طبیعی ، زور زدن در زایمان های سخت ، زایمان های دوقولو از مهمترین علل کش آمدن و شل شدن عضلاتی است که نقش حمایتی از مثانه را به عهده دارند . ( برای همین ” ورزش ” بلافاصله بعد از زایمان ، از سوی متخصصین زنان توصیه می شود )
البته زنان یائسه نیز باید مراقب باشند ( می دانیم که هورمون استروژن باعث استحکام عضلات می شود و با قطع آن ، عضلات قسمت جلویی واژن شل می شوند )
دیده شده برخی از بیماران بطور ژنتیکی به یائسگی زودرس دچار شده اند همچنین در خانم هایی که به طور مادرزادی عضلات کف لگنشان شل است افتادگی مثانه شایع است .
یبوست مزمن و یا زور زدن برای برداشتن اجسام سنگین هم موجب فشار زیاد به عضلات می شود و نهایتاً قسمت جلویی دیواره واژن که باعث حفظ مثانه ، در جایگاه خودش می باشد ( درواقع پشتیبان آن است ) زیر فشار قرار می گیرد .
ممکن است بیماران مبتلا به آسم و چاقی ، یا خانم هایی که از سرفه های مزمن رنج می برند نیز دچار افتادگی مثانه شوند .
افتادگی مثانه در خانم ها چه علامت هایی دارد ؟
- فرد بیمار در ناحیه واژن احساس پری و فشار می کند . وقتی به آن دست می زند احساس یک توپ کوچک و گرد را دارد و هنگام ادرار مشکل دارد .
- در نزدیکی با همسرش احساس درد و ناراحتی می کند .
- بی اختیاری ادرار هم از مهمترین علامت های آن است که بیمار با یک سرفه ، خنده و یا عطسه ادرارش میریزد .
- درد لگن و پشت ( کمردرد به مدت طولانی در حالت ایستاده )
- دفع ناقص ادرار ( در مواردی ادرار باقی مانده در مثانه که کاملا تخلیه نشده است باعث عفونت های ادراری مکرر و تجمع باکتری ها می شود )
درمان غیر جراحی افتادگی مثانه در خانم ها چگونه است ؟
گاهی استفاده از وسایل داخل واژنی می باشد . اما بهترین درمان ، تمرین کگل است ( ورزشهای عضلات کف لگن ، برای محکم و سفت کردن آنها و نگهداری مثانه در جایگاه خودش )
تمرینات کگل چیست ؟
تمرینات کگل ، ورزش هایی در جهت قوی تر کردن عضلات حمایت کننده مثانه ، رحم ، مجاری ادراری ، رکتوم ( راست روده ) واژن و معقد در کف لگن می باشند . این ورزش در دهه ی ۱۹۴۰ میلادی توسط متخصص زنان آرنولد کگل برای کمک به درمان بی اختیاری بعد از زایمان ابداع شد . همچنین این ورزش ، عضلات اطراف واژن را نیز جهت جلوگیری از پرولاپس یا افتادگی رحم تقویت می کند .
اصلی ترین عضله ای که بوسیله ی این ورزش ها تقویت می شود عضله ( pc ) است که u شکل است و از پشت قسمت قدامی لگن شروع می شود و به سمت عقب لگن می رود و به استخوان دنبالچه ای در عقب لگن وصل می شود و در مسیر خود واژن و معقد را در خانم ها حمایت می کند .
طبق تحقیقات انجام شده ، زنانی که در دوران بارداری به طور منظم این تمرینات را انجام می دهند ، پس از زایمان بهتر می توانند بی اختیاری را کنترل کنند . این تمرینات همچنین کمک می کنند تا بافت مهبل که پس از زایمان طبیعی کمی شل می شود را جمع کند .
فواید تقویت عضلات کف لگن
- از افتادگی رحم در خانم ها پس از زایمان و افتادگی رحم در زنان یائسه جلوگیری می کند .
- زایمان را آسان و درد زایمان را در زنان باردار کم می کند .
- رفع اختلالات جنسی در آقایان مانند : کمردرد پس از انزال و زود انزالی .
- به کاهش مواردی مانند بی اختیاری ادرار و مدفوع به ویژه پس از جراحی پروستات ، زایمان و در دوران یائسگی و یا شکستگی لگن کمک می کند .
شیوه انجام ورزش های کگل
برای شروع ابتدا باید عضلات اطراف مهبل و معقد را سفت کنید ( مانند زمانی که می خواهید جلوی ادرار خود را بگیرید ) و ۸ تا ۱۰ ثانیه نگه داشته و بعد آن را آزاد کنید .
نکته مهم : این تمرین را در زمان ادرار کردن انجام ندهید .
یکی از روش های پی بردن به درستی انجام تمرین آن است که انگشت خود را در داخل مهبل قرار دهید و عضلات را منقبض کنید اگر احساس فشار روی انگشتتان کردید یعنی تمرین را درست انجام داده اید . در هنگام تمرینات کگل نباید عضلات شکم و نشیمنگاه حرکت کنند .
تمرینات سیکل بلند :
۱ – عضله ی ( pc ) را منقبض کرده و ۱۰ ثانیه نگه دارید .
۲ – عضله منقبض را به مدت ۱۰ ثانیه رها کنید .
۳ – این دوره را ۱۵ مرتبه تکرار کنید و سپس ۱ دقیقه تمامی عضلات را آزاد کرده و ورزش های سیکل کوتاه را انجام دهید .
تمرینات سیکل کوتاه :
۱ – عضله ( pc ) را یک ثانیه منقبض و به سرعت یک ثانیه آزاد کنید .
۲ – تمرین بالا را ۱۰ مرتبه تکرار کنید .
نکته : به هنگام تمرینات بالا عادی تنفس کنید و از سفت کردن عضلات شکم خودداری کنید .
این تمرینات را با تعداد کم و به مرور زمان و با قوی تر شدن عضلات کمکم تعداد آن را افزایش دهید . ( هر تمرین حداکثر ۳ تا ۴ بار که هر کدام ۱۰ انقباض است ، ۳ نوبت در روز انجام دهید ) . بهتر است این تمرینات را بخشی از برنامه روزانه تان قرار دهید . توصیه می شود این تمرینات به طور مرتب انجام شود .
سایت پزشکی و مجله سلامتی راستینه
نظرات کاربران