لپتین

نام دیگری برای هورمون لپتین وجود ندارد، اما ژن رل، که لپتین، را تولید می‌کند، با نام ژن «ob» یا «اب» می‌شناسند.

لپتین چیست؟

لپتین، هورمونی است که از سلول‌های چربی در بافت چربی ترشح می‌شود. لپتین، به مغز پیام می‌فرستد، به طور ویژه به ناحیه‌ای به نام هیپوتالاموس. لپتین، بر مواد غذایی ورودی بین وعده‌های غذایی تاثیر نمی‌گذارد بلکه در عوض، عملشان این طور است که مواد غذایی ورودی را تغییر داده و صرف انرژی را در بلند مدت کنترل می‌کند.‌ لپتین، هنگامی که وزن کم می‌کنیم و سطح هورمون‌ها کم‌تر می‌شود، اثر بیشتری می‌گذارد. این موضوع باعث اشتهای زیاد و خوردن مواد غذایی بیشتر می‌شود. هورمون‌ها به ما کمک می‌کنند وزن عادی بماند و متاسفانه فرصت کم‌کردن وزن بیش‌تر را از افرادی که رژیم دارند، می‌گیرد.

لپتین چطور کنترل می‌شود؟

از آنجایی که لپتین را سلول‌های چربی تولید می‌کنند، میزان لپتین، ترشح شده رابطه‌ای مستقیم با چربی بدن دارد. بنابراین، هرچه فرد چربی بیشتری داشته باشد، لپتین بیشتری در خونش جریان دارد. سطح لپتین، زمانی افزایش می‌یابد که فرد در مدت زمانی میزان چربی بدنش را افزایش دهد و به طور مشابه سطح لپتین، زمانی کاهش می‌یابد که میزان چربی در مدت زمانی کمتر شود.

اگر بیش از اندازه لپتین، داشته باشم چه می‌شود؟

افراد دارای اضافه وزن، سطح لپتین بالاتر از حالت عادی دارند. دلیل این موضوع این است که مغز بعضی از افراد به لپتین، پاسخ نمی‌دهد، بنابراین آن‌ها به خوردن ادامه می‌دهند، حتی اگر ذخایر چربی کافی (یا بیشتر) داشته باشند، به این موضوع «مقاومت مقابل لپتین» می‌گویند. این موضوع باعث می‌شود سلول‌های چربی حتی لپتین‌های بیشتری تولید کنند. چنین چیزی مشابه است که افراد دارای نوع دو دیابت دارند، سطح انسولینشان بالاتر از حالت عادی است، چرا که بدنشان به اثرات انسولین مقاوم است. دلیل مقاومت لپتین هنوز مشخص نیست.

اگر خیلی کم لپتین داشته باشم چه می‌شود؟

شرایط بسیار نادری وجود دارد که به نام کمبود مادرزادی لپتین. در شرایطی ژنتیکی بدن توانایی تولید لپتین، را ندارد. در بریتانیا، تنها چهار خانواده به این شرایط ژنتیکی دچار هستند.
نبود لپتین، باعث می‌شود بدن فکر کند چربی‌ای اصلا ندارد و در پی آن افزایش ورودی مواد غذایی زیاد و چاقی حاد در بچگی به وجود می‌آید. به علاوه کاهش لپتین، ممکن است موجب تاخیر در بلوغ و عملکرد ضعیف در سیستم ایمنی بدن شود. چنین شرایطی با تزریق لپتین، درمان می‌شود، که به کاهش زیاد وزن منجر خواهد شد.