اگر سگ ها می توانند سرطان را بو بکشند، چرا برای غربالگری سرطان بکار نمی روند؟

سگ ها می توانند آموزش ببینند تا به جادوگران بوکننده سرطان تبدیل شوند: آنها می توانند از بینی های حساس شان برای تشخیص بخارات سرطانی منتشر شده توسط سلول های بیمار استفاده کنند.

این بوییدن غیرتهاجمی است و می تواند به تشخیص افراد بی شماری کمک کند. اما این سوال مطرح می شود که اگر این توله سگ ها اینقدر دقیق اند، پس چرا همین حالا برای غربالگری سرطان بکار نمی روند؟ پاسخ کوتاه به این سوال، آن است که سگ ها در شرایطی مانند کمک به دنبال کردن مسیر بوها یا هدایت تیم های گشت و نجات در محیط های مصیبت زده، خوب عمل می کنند. اما بو کردن هزاران نمونه که فقط تعداد انگشت شماری از آنها ممکن است سرطانی باشند، یک کار چالش برانگیز است که در آن بسیار کم، مورد تشویق قرار می گیرند.

بعلاوه آموزش دادن این سگ ها، به زمان و انرژی زیادی نیاز دارد، علی رغم آماده سازی گسترده آنها، باز هم کارشناسان می گویند که اگر آنها یک روز سرحال نباشند، ممکن است در تشخیص دچار اشتباه شوند.

اما این بدان معنا نیست که سگ ها نمی توانند در توسعه ابزارهای غربالگری ساخت بشر که سرطان را بو می کنند، مفید باشند. ثابت شده که سلول های سرطانی، بوی منحصر بفردی از خود ساطع می کنند اما دانشمندان هنوز هم باید ترکیبات خاصی که مسئول این بوها هستند را شناسایی کنند.

یک راه که می توان بوسیله آن سگ ها را قادر به تشخیص بوهای مخصوص سرطان کرد، آن است که به آنها نمونه های سرطانی خاصی برای بو کردن داده شود و سپس به آهستگی اجزای سرطانی موجود از نمونه ها برداشته شود. دکتر هیلاری برودی، استاد دپارتمان گوش و حلق و بینی در دانشگاه کالیفرنیا می گوید: ” اگر سگ پس از حذف چندین ترکیب، از واکنش نشان دادن به نمونه دست کشید، آنگاه متوجه می شوید آن جزیی از ترکیب را حذف کرده اید که سرطانی است. سپس محققان می توانند این مولفه های تکی را آنالیز کنند و آزمایشات بیوشیمیایی انجام دهند که می تواند بیماران را بطور مطمئن غربالگری کند.”

برودی می گوید: ” سگ ها می توانند کارهای زیادی انجام دهند اما من فکر نمی کنم که غربالگری یک جمعیت زیاد، کاری باشد که از پسش بر بیایند.”

حس بویایی قوی

در سال ۱۹۸۹ مجله بریتانیایی لانست، اولین گزارش بوییدن سرطان بوسیله سگ ها را منتشر کرد. دو متخصص پوست در یک نامه به سردبیر توضیح دادند که چگونه یک سگ، چندین دقیقه در هر روز را صرف بوییدن یک ضایعه رنگی روی ران پای صاحبش می کرد و حتی وقتی صاحبش شلوارک می پوشید، سعی می کرد آن ناحیه را گاز بگیرد. صاحب سگ کنجکاو شد و برای بررسی آن ضایعه به پزشک مراجعه کرد و مشخص شد که آن ضایعه، یک ملانومای بدخیم است.

این دو پزشک در این نامه نوشتند: ” این سگ با تحریک صاحبش برای پیگیری درمان در هنگامی که ضایعه در مرحله اولیه و قابل درمان بود، جان او را نجات داد.”

دکتر کلاز هاکنر، یک پزشک ریه در بیمارستان دانشگاه کرمز اتریش می گوید که گزارشات دیگری نیز به توانایی سگ ها در کشف ملانومای بدخیم اشاره کرده اند اما همه آنها از سال ۲۰۰۶ و پس از انتشار مطالعات دوسوکور باکیفیت بالا ارایه شدند. در مطالعات دوسوکور، سگ ها و مربیانشان هیچ کدام نمی دانستند که کدام نمونه ها سرطانی اند.

هاکنر می گوید که خیلی زود مطالعات بیشماری نشان دادند که سگ های آموزش دیده می توانند بوسیله بوییدن نمونه های بیولوژیکی مانند ادرار یا نفس شخص، برخی سرطان ها را تشخیص دهند. دلیلش این است که سلول ها ــ حتی سلولهای سرطانی ــ ترکیبات ارگانیک فرار ( VOC ) را منتشر می کنند. هر نوع سرطان احتمالا یک VOC متمایز دارد. این یعنی یک بوی متفاوت در مقایسه با سایر سلول ها دارد.

با توجه به اینکه سگ ها بیش از ۲۲۰ میلیون گیرنده بویایی در بینی هایشان دارند، حیوانات فوق العاده ای برای بوییدن بیماری هستند. جالب است بدانید که انسان ها فقط ۵ میلیون گیرنده بویایی در بینی شان دارند.

مشکلات سگ

هاکنر می گوید بیشتر سگ ها می توانند در عرض شش ماه آموزش بینند تا بوی نوع خاصی از سرطان را تشخیص دهند. اگر چه مطالعات بسیاری، این کار را در آزمایشگاه انجام داده اند اما در دنیای واقعی غالبا از هر پنج نمونه ای که به سگ ها داده می شود، فقط یکی از آنها سرطانی است. در واقع با توجه به نوع سرطان، یک سگ ممکن است تنها بتواند چهار نمونه سرطانی از هزار مورد را تشخیص دهد. اگر سگ و مربی هیچ کدام ندانند که از میان هزار نمونه موجود کدام چهار مورد سرطانی است، مربی نمی تواند وقتی سگ نمونه درست را برداشت او را تشویق کند.

هاکنر که در سال ۲۰۱۶ آزمایشش را بصورت شبیه سازی دنیای واقعی انجام داد و در مجله Breath Research به چاپ رسید، می گوید: ” من فکر می کنم این همان دلیلی است که چرا مطالعات به شکست منجر می شود. ما قادر به ارائه بازخورد مثبت نبودیم، چون هیچ کس در شرایط غربالگری نمی دانست که سگ درست تشخیص داده است یا نه. این مساله هم برای مربی و هم برای سگ، استرس آور بود.”

او می گوید که این شرایط می تواند به این صورت اصلاح شود که در هر مجموعه، یک نمونه سرطانی گنجانده شود تا سگ بتواند پاداش دریافت کند و پس از بوییدن هزاران نمونه غیرسرطانی از بیماران خسته نشود.

حرکت به جلو

برودی می گوید حتی اگر این سیستم بتواند برای تطبیق با سگ ها تغییر داده شود، نمی تواند یک راه واقع بینانه برای غربالگری بیماران باشد. به منظور آموزش سگ ها برای تشخیص انواع بسیاری از سرطان هایی که می تواند انسان را بیمار کند، به منابع عظیمی نیاز است. علاوه بر این در حالیکه هیچ آزمایشی کامل نیست اما حداقل پزشکان می دانند که آزمایشات مختلفی مانند ماموگرافی تا چه حد دقیق هستند و تا چه میزانی می توانند جواب مثبت یا منفی کاذب ایجاد کنند. اما این میزان ها برای هر سگ متفاوت است.

برودی می گوید: ” بعلاوه سگ ها درست مانند من و شما می توانند خسته و گرسنه شوند و روز بدی داشته باشند. شما باید به دقت روی عملکرد انها در طول دوره های شان نظارت کنید.”

برودی و هاکنر معتقدند که سگ ها می توانند در ساخت و اصلاح دستگاه های بینی بیوشیمیایی با نام e-noses که می توانند با بوییدن بیماران، مرض آنان را تشخیص دهند، به محققان کمک کنند. این دستگاه ها در حال حاضر برای شرایط پزشکی خاصی وجود دارند اما با استفاده از سگ ها می توانند حساس تر و کاربردی تر شده و در تشخیص بیماری های بیشتری بکار روند. اما هنوز تحقیقاتی در این زمینه انجام نشده است.

برودی و همکارانش در یک پروژه بررسی کردند که آیا سگ ها می توانند با بوییدن بازدم بیماران در درون یک ظرف، ترکیبات آلی فرار مربوط به بیماران مبتلا به سرطان سر و گردن را تشخیص دهند یا نه. اما محققان پس از آنکه مربی سگ شروع به پخش کردن این شایعه کرد که سگ هایش می تواند سرطان را تشخیص دهند، این پروژه را متوقف کردند.

برودی می گوید: ” ما نمی خواستیم این مساله را پذیرفته شده بدانیم. ما می خواستیم ثابت کنیم که آنها می توانند سرطان را تشخیص دهند، نه اینکه قبول داشته باشیم که می توانند این کار را انجام دهند و سپس آن را ثابت کنیم. شما اول باید یک مساله را با مطالعات علمی بررسی و اثبات کنید و سپس آن را علنی سازید.”

مقاله مرتبط : بیماری مشترک انسان و دام !