سایت پزشکی و مجله سلامتی راستینه

پوسیدگی دندان و اطلاعاتی درباره آن

پوسیدگی دندان بیماری عفونی قابل انتقالی است که با فعالیّت میکروب ها در سطح دندان آغاز می شود و در ساختمان آن پیشرفت می کند . در واقع پوسیدگی دندان تخریب بافت های سخت دندان است .

پوسیدگی دندان ، بیماری قابل انتقال

وقتی یک بیماری در اثر فعالیت میکروب ها ایجاد شود آن را بیماری عفونی می نامند و اگر بیماری بتواند از محلی به محل دیگر منتقل شود آن را بیماری قابل انتقال می گویند .

با تعریفی که از پوسیدگی دندان شد ، می فهمیم که پوسیدگی می تواند از یک دندان به سایر دندان ها سرایت کند .

 

پوسیدگی دندان کودک

علل پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان که آن را در اصطلاح عامیانه کرم خوردگی دندان می گویند ، یک بیماری عفونی است . پوسیدگی دندانی نتیجه ی یک عفونت باکتریایی می باشد . برای ایجاد پوسیدگی ، وجود پلاک میکروبی ، قندهای ساده ، و دندان مستعد لازم است . پس از خوردن قندهای ساده باکتریها غذا را تجزیه کرده و اسید تولید می کنند . پلاک میکروبی اسید را در سطح دندان نگه داشته و به مینای دندان حمله می کند ، پس از حملات مداوم اسید ، مینا شروع به حل شدن می کند و پوسیدگی آغاز می گردد .

شیرینی هایی مانند گز ، سوهان ، آبنبات و … که به سطح دندان می چسبند در ایجاد پوسیدگی نقش مهمی دارند بطوریکه تعداد دفعات مصرف غذاهای قندی ، طول مدتی که قند در دهان می ماند و شکل ظاهری غذا همه جزء عوامل مهم در ایجاد پوسیدگی هستند .

پوسیدگی با فعالیت میکروبهای داخل دهان در سطح دندان شروع می شود و به تدریج به داخل لایه های دندان نفوذ می کند . وقتی پوسیدگی فقط روی مینای دندان باشد می توان با رعایت بهداشت و درمان های ساده پوسیدگی را مهار کرد . در غیر اینصورت پوسیدگی به آرامی به داخل عاج و از آنجا به مغز دندان نفوذ می کند .

 

محل پوسیدگی دندان

محل های شایع شروع پوسیدگی

پوسیدگی ممکن است از هر سطح دندان شروع شود ولی شروع پوسیدگی دندان در سه محل به ترتیب زیر شایع تر است :

  • شیارهای سطح جونده
  • سطح بین دندانی
  • طوق دندان

 

چهار شرط لازم برای پوسیدگی دندان

  1. مستعد بودن مینای دندان و ضعیف بودن آن در مقابل اسید .
  2. وجود پلاک های میکروبی : وقتی از دندان ها بخوبی مراقبت نشود ، میکروب ها با مواد موجود در بزاق دهان لایه نرم ، بیرنگ و چسبنده ای را تشکیل می دهند که بر روی دندان ها می چسبد . این لایه را پلاک میکروبی می نامند .
  3. وجود مواد قندی در دهان .
  4. زمان : طول مدتی که لازم است تا پوسیدگی دندان ایجاد گردد .

باکتریهای موجود در پلاک از مواد قندی غذاها تغذیه می کنند و در جریان این کار اسید تولید می شود . اسید تولید شده مینای دندان را که یک ماده آهکی است حل می کند و پوسیدگی ایجاد می گردد .

پلاک میکروبی + مواد قندی ← اسید ← پوسیدگی دندان

 

جلوگیری از پوسیدگی دندان

نکات مهم جهت جلوگیری از پوسیدگی دندان ها

پوسیدگی دندان تقریباً به اندازه ی سرماخوردگی شایع است ؛ بنابراین برای جلوگیری از پوسیدگی دندان :

  • استفاده از مسواک و خمیر دندان حاوی فلوراید ، استفاده از نخ دندان ،
  • حذف یا کنترل مواد قندی ، افزایش مقاومت دندان با استفاده از نفوذ فلوراید به داخل ساختمان دندان و بزاق یا آب دهان ، تا حدود زیادی مانع از پوسیدگی دندان ها می گردد .

نکته : چون در حین خواب ، تراوش بزاق به مقدار زیاد کاهش می یابد ، لذا تأثیر حفاظتی آن برای دندان ها به حداقل می رسد .

  • اگر روزانه ۲ بار مسواک بزنیم و سپس با نخ دندان فواصل بین دندانی را تمیز کنیم در پیشگیری از پوسیدگی دندان ها تأثیر بسیار زیادی خواهد داشت . خمیر دندان فلوراید دار میزان پوسیدگی دندان ها را به مقدار ۱۵ الی ۳۰ درصد کاهش می دهد .
  • استفاده از نمک خشک ، جوش شیرین و سایر پودرهای غیر طبی برای مسواک کردن صحیح نیست و باعث ساییدگی مینا و خراشیدن لثه می شود .
  • در صورتی که موهای مسواک خم شده باشد ، مسواک توانایی تمیز کردن سطوح دندانی را ندارد و به لثه آسیب می رساند .
  • توجه داشته باشید که هیچ وقت مسواک خیس را در جعبه سر بسته نگذارید چون مرطوب ماندن مسواک باعث رشد میکروبها در آن می شود .
  • مناسب ترین روش جهت پاک کردن سطوح بین دندانی استفاده از نخ دندان می باشد . تأثیر نخ دندان برای تمیز کردن دندان ها و پیشگیری از پوسیدگی دندان ها از اهمیت زیادی برخوردار بوده و مکمل مسواک است . وقتی فاصله دو دندان خیلی کم است ، مسواک قدرت نفوذ به آن را ندارد . در این موارد نخ دندان با عبور از بین دندان ها ذرات ریز غذایی بین آن ها را خارج کرده و فاصله بین دندانی را تمیز می کند . بنابراین استفاده روزمره از نخ دندان در حفظ سلامتی دندان ها تأثیر زیادی دارد .

ما در مجله سلامتی راستینه با مطلب غذاهای مفید برای سلامت دندان ها در کنار صفحه مواد خوراکی مضر برای دندان ، به موارد دیگری نیز اشاره کرده ایم .

 

پوسیدگی سطوح دندان

پوسیدگی ، تمام سطوح دندان را یکسان مبتلا نمی کند . بلکه بعضی از سطوح دندان ها به علّت وضعیّت خاصی که دارند بیشتر دچار پوسیدگی می شوند .

این سطوح عبارتند از :

  • شیارهای سطح جونده : سطح جونده دندان های آسیا شیارهای باریک و عمیقی دارد که محیط مناسبی برای زندگی و رشد میکروب ها فراهم نموده و دندان از این محل دچار پوسیدگی می گردد . این امر بخصوص در مورد دندان های آسیا بیشتر رخ می دهد و باعث پوسیدگی زودرس آن ها می شود .
  • سطوح بین دندانی : این ناحیه نیز به دلیل عدم نفوذ موهای مسواک قابل تمیز کردن نیست . بنابراین از نواحی مستعد پوسیدگی و بیماری لثه بشمار می آید .
  • طوق دندان یا ناحیه اتصال لثه با دندان : تجمع میکروبها معمولاً در این ناحیه باعث بیماری لثه می شود .

 

بوی بد دهان

علائم پوسیدگی سطوح دندان

وقتی دندانی دچار پوسیدگی می شود ، ممکن است یک یا چند مورد از علامت های زیر را داشته باشد :

  • تغییر رنگ مینای دندان ، در محل پوسیدگی ، مینا قهوه ای یا سیاه رنگ می شود .
  • سوراخ شدن دندان در محل پوسیدگی ، گاهی میزان این تخریب کم است و فقط با معاینه دقیق مشخص می شود و گاهی مقدار زیادی از دندان از بین می رود ، به طوری که شخص فکر می کند دندان او شکسته است .
  • حساس بودن یا درد گرفتن دندان در موقع خوردن غذاهای سرد ، گرم ، ترش و شیرین .
  • حساس بودن یا درد گرفتن دندان بویژه وقتی که دندان ها را روی هم فشار می دهیم .
  • بوی بد دهان می تواند به علل مختلف ایجاد شود که یکی از علتهای آن پوسیدگی دندان ها است . پوسیدگی بین دندانی می تواند باعث گیر کردن مواد غذایی بین دندان ها و پاره شدن نخ دندان هنگام استفاده بشود .

 

سایت پزشکی و مجله سلامتی راستینه

منابع

  • کتابخانه راستینه

منبع تصاویر 

  • oralanswers
  • minovidental
  • miriyalapediatricdentistry
  • lifehack
  • askthedentist

خواندن مطالب زیر به شما پیشنهاد می شود

سلامت عمومی

دراکولا

مراقب دراکولا در شمال کشور باشید

اطلاعات پزشکی

کمبود وزن

علل و درمان کمبود وزن

تغذیه و سلامتی

آب هویج

وقتی آب هویج میخورید چه اتفاقی در بدن شما می افتد؟

سلامت عمومی

دندان‌ قروچه

عاداتی که دندان‌‌هایتان را خراب می‌کند و شما نمی دانستید!

سلامت عمومی

درد دندان

۱۲ روش طبیعی برای مقابله با درد دندان

اطلاعات پزشکی

بیماری پریودنتیت و علت از دست رفتن دندان ها

اختصاصی

مراقبت از دهان و دندان در سالمندی

مراقبت از دهان و دندان در سالمندی

اختصاصی

دندان درد

داروهای گیاهی برای دندان درد

اختصاصی

پوشیدن کفش پاشنه بلند

هشت عادت، که موجب مرض است!

نظرات کاربران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

  1. سایه گفت:

    عالی بود این مطلب