موارد استفاده و عوارض داکسیسایکلین
داکسیسایکلین برای درمان طیف گستردهای از عفونتهای باکتریایی بکار میرود، ازجمله آنهایی که باعث آکنه میشوند. این دارو همچنین برای پیشگیری از مالاریا نیز کاربرد دارد. این دارو به عنوان یک آنتیبیوتیک تتراسایکلین شناخته میشود و به وسیلهی متوقف کردن رشد باکتریها عمل میکند.
برندهای متداول: Oracea ، مونودوکس، دوریکس
مصارف داکسیسایکلین
داکسیسایکلین فقط عفونتهای باکتریایی را درمان میکند و تأثیری روی عفونتهای ویروسی مانند آنفولانزا و سرماخوردگی ندارد. استفادهی غیرضروری یا نادرست از هر نوع آنتیبیوتیک میتواند به کاهش اثربخشی آن منجر شود.
نحوهی استفاده از شربت داکسیسایکلین
داکسیسایکلین بهتر است به صورت خوراکی و با شکم خالی، حداقل ۱ ساعت قبل یا ۲ ساعت بعد از یک وعدهی غذایی معمولا ۱ یا ۲ بار در روز یا طبق دستور پزشکتان مصرف شود. این دارو را با یک لیوان پر آب (۲۴۰ میلیلیتر) مصرف کنید مگر آنکه پزشکتان دستور دیگری داده باشد. در صورت بروز ناراحتی معده، مصرف آن با غذا یا شیر میتواند مفید باشد.
با این حال در صورت مصرف داکسیسایکلین با غذا یا شیر (یا هر چیز سرشار از کلسیم – جزئیات بیشتر در زیر) ممکن است بخوبی اثر نکند. بنابراین اگر ممکن است آن را به این روش مصرف کنید، حتما به پزشک یا داروسازتان اطلاع دهید. تا ۱۰ دقیقه پس از مصرف این دارو دراز نکشید.
این دارو را ۲ تا ۳ ساعت قبل یا بعد از مصرف هر محصول حاوی آلومینیوم، کلسیم، آهن، منیزیم، زینک، بیسموت سابسیلات مصرف کنید. برخی از نمونهها عبارتند از آنتیاسیدها، محلول دیدانوسین، کویناپریل، ویتامینها/ مواد معدنی، محصولات لبنی (مانند شیر و ماست) و آبمیوهی غنی از کلسیم. این محصولات به داکسیسایکلین متصل میشوند و مانع جذب کامل آن توسط بدنتان میگردند.
هنگامی که این دارو برای پیشگیری از مالاریا به کار رود، معمولا روزی یکبار مصرف میشود. اولین دوز دارو را ۱ تا ۲ روز قبل از مسافرت یا بر طبق دستور پزشکتان مصرف کنید. مادامی که در ناحیهی مالاریایی هستید، به مصرف این دارو به صورت روزانه ادامه دهید. پس از بازگشت به خانه باید به مدت ۴ هفتهی دیگر نیز این دارو را مصرف کنید. اگر قادر نیستید این دوره از داکسیسایکلین را به پایان برسانید، به پزشکتان اطلاع دهید.
اگر از فرم مایع این محصول استفاده میکنید، بطری را قبل از هر بار استفاده بهخوبی تکان دهید. مقدار دوز مصرف را به دقت با قاشق یا وسیلهی مخصوص اندازهگیری در داخل جعبهی دارو اندازه بگیرید. از قاشق معمولی برای این کار استفاده نکنید چون ممکن است دوز صحیح را دریافت نکنید.
دوز دارو براساس وضعیت پزشکی شما و میزان پاسخدهیتان به درمان تعیین میشود. برای کودکان ممکن است دوز مصرف براساس وزن نیز مشخص شود.
برای آنکه این دارو بهترین اثر ممکن را بگذارد، آن را در فواصل زمانی یکسان مصرف کنید. برای آنکه یادتان نرود، هر روز آن را در ساعات مشخص مصرف کنید.
تا زمانی که مقدار داروی تجویزشده توسط پزشک به پایان برسد، به مصرف این دارو ادامه دهید – حتی اگر علائم پس از چند روز ناپدید شدند. قطع کردن زودهنگام دارو ممکن است به باکتریها اجازه دهد که همچنان رشد کنند که میتواند به بازگشت عفونت منجر شود.
اگر وضعیت شما تغییری نکرد یا بدتر شد، به پزشکتان اطلاع دهید.
عوارض جانبی
ناراحتی معده، اسهال، تهوع یا استفراغ ممکن است اتفاق بیفتد. اگر هر کدام از این علائم ادامه یافت یا بدتر شد، بلافاصله به پزشک یا داروسازتان اطلاع دهید.
به یاد داشته باشید پزشکتان این دارو را برای شما تجویز کرده است، چون تشخیص داده که مزایای مصرف آن برای شما بیشتر از ریسک عوارض جانبیاش است. بسیاری از افرادی که این دارو را مصرف میکنند، عوارض جانبی جدی ندارند.
اگر هر کدام از این عوارض جانبی جدی را داشتید، فورا به پزشکتان اطلاع دهید: بلع دردناک یا اشکال در بلع، علائم مشکلات کلیه (مانند تغییر در مقدار ادرار).
داروهای تتراسایکلین مانند داکسیسایکلین ممکن است بندرت باعث یک افزایش شدید در فشار خون داخل جمجمه (فشار خون داخل جمجمهای یا IH) شوند. خطر ابتلا به این عارضهی جانبی برای زنان دارای اضافه وزن که در سنین باروری قرار دارند یا در گذشته IH داشتهاند، بیشتر است. اگر IH اتفاق بیفتد، معمولا پس از قطع داکسیسایکلین برطرف میشود. با این حال احتمال ازدست دادن بینایی یا کوری دائمی نیز وجود دارد. در صورت داشتن این علائم فورا به دنبال کمک پزشکی بروید: سردرد مداوم/شدید، تغییرات بینایی (مانند تاری دید یا دوبینی، کاهش بینایی، کوری ناگهانی)، استفراغ/ تهوع مداوم.
در موارد نادر این دارو ممکن است به علت یک نوع باکتری مقاوم باعث یک بیماری رودهای شدید (کلوستریدیوم دیفیسیل به همراه اسهال) شود. این وضعیت ممکن است در طول درمان یا هفتهها تا ماهها پس از توقف درمان اتفاق بیفتد. اگر هر کدام از علائم زیر را داشتید، از محصولات ضداسهال یا داروهای ضددرد مخدر استفاده نکنید، چون این محصولات ممکن است علائم شما را بدتر کنند. در صورت بروز این علائم فورا به پزشکتان اطلاع دهید: اسهال مداوم، درد/گرفتگی شکم یا معده، وجود خون یا مخاط در مدفوع.
استفاده از این دارو برای دورههای طولانی یا مکرر ممکن است به برفک دهانی یا یک عفونت قارچی جدید در واژن منجر شود. اگر متوجهی تکههای سفید در دهان، تغییر در ترشح واژینال یا سایر علائم جدید شدید، با پزشکتان تماس بگیرید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال اگر متوجهی هر یک از علائم یک واکنش آلرژیک جدی شدید، فورا به دنبال کمک پزشکی بروید، ازجمله: تبی که پایین نمیآید، متورم شدن غدد لنفاوی یا بدتر شدن تورم آنها، بثورات، خارش/تورم (خصوصا در صورت/زبان/گلو)، سرگیجه شدید، اِشکال در تنفس.
در این مقاله از راستینه ارائه لیست کامل از عوارض جانبی احتمالی نیست. اگر متوجهی علائم دیگری شدید که در بالا به آنها اشاره نشده است، با پزشک یا داروسازتان تماس بگیرید.
اقدامات احتیاطی
قبل از مصرف داکسیسایکلین در صورتی که به آن یا سایر تتراسایکلینها (مانند مینوسایکلین) حساسیت دارید یا اگر آلرژیهای دیگری دارید، به پزشک یا داروسازتان اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد تشکیلدهندهی غیرفعالی (مانند سولفیتها، سویا در برخی برندها) باشد که میتوانند باعث واکنشهای آلرژیک یا سایر مشکلات شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر با داروسازتان صحبت کنید.
قبل از استفاده از این دارو، سابقه پزشکیتان خصوصا سابقهی اِشکال در بلع، مشکلات مری (مانند فتق هیاتال یا ریفلاکس/ سوزش سردل) را به اطلاع پزشک یا داروسازتان برسانید.
داکسیسایکلین ممکن است باعث شود که واکسنهای زندهی باکتریایی (مانند واکسن تیفوئید) بهخوبی اثر نکنند. در حین مصرف این دارو هیچگونه ایمنسازی/واکسیناسیون انجام ندهید، مگر آنکه پزشکتان به شما اجازهی این کار را داده باشد.
قبل از انجام عمل جراحی، به پزشک یا دندانپزشکتان بگویید که این دارو را مصرف میکنید.
این دارو ممکن است شما را نسبت به نور خورشید حساستر کند. مدت زمان قرارگیریتان در معرض نور خورشید را محدود کنید. از اتاقکهای برنزهسازی و لامپهای خورشیدی اجتناب کنید. در هنگام خروج از خانه، ضدآفتاب بزنید و لباسهای محافظ بپوشید. اگر دچار آفتابسوختگی یا قرمزی/تاولهای پوستی شدید، فورا به پزشکتان اطلاع دهید.
کودکان زیر ۸ سال ممکن است نسبت به اثرات جانبی داکسیسایکلین بخصوص تغییر رنگ دندان، حساستر باشند. تغییر رنگ دندان ممکن است در کودکان بزرگتر و جوانان نیز اتفاق بیفتد. در مورد مزایا و خطرات مصرف این دارو با پزشکتان مشورت کنید.
این دارو برای استفاده در دورهی بارداری توصیه نمیشود و ممکن است به نوزاد متولدنشده آسیب برساند. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشکتان مشورت کنید.
این دارو وارد شیر مادر میشود اما بعید است که به نوزاد شیرخوار صدمه بزند. قبل از شیر دادن به کودکتان با پزشک مشورت کنید.
تداخلات دارویی
تداخلات دارویی ممکن است نحوهی تأثیرگذاری داروها را تغییر دهند یا باعث افزایش احتمال ابتلا به عوارض جانبی جدی شوند. این مقاله از راستینه شامل تمام تداخلات دارویی ممکن نمیباشد. لیستی از تمام داروهای مصرفیتان (ازجمله داروهای نسخهای/غیرنسخهای و محصولات گیاهی) تهیه کنید و آن را به پزشک یا داروسازتان نشان دهید. بدون تأیید پزشکتان، هیچ دارویی را شروع و قطع نکنید یا دوز مصرف آن را تغییر ندهید.
برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند، عبارتند از: داروهای رتینوئید خوراکی (مانند آسیترتین،ایزوترتینوئین)، باربیتوراتها (مانند فنوباربیتال)، رقیقکنندههای خون (مانند وارفارین)، دیگوکسین، داروهای ضدتشنج (مانند فنیتوئین)، استرانتیوم.
اگرچه بعید که اکثر آنتیبیوتیکها از جمله داکسیسایکلین بر روشهای هورمونی پیشگیری از بارداری مانند قرص، چسب یا حلقه تأثیر بگذارند اما تعدادی از آنتیبیوتیکها (مانند ریفامپین، ریفابیوتین) میتوانند اثربخشی آنها را کاهش دهند. این امر میتواند به بارداری ناخواسته منجر شود. اگر از روشهای هورمونی پیشگیری از بارداری استفاده میکنید، برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک یا داروسازتان صحبت کنید.
این دارو ممکن است با برخی تستهای آزمایشگاهی (ازجمله سطوح کاتکولآمین ادرار) تداخل داشته باشد و احتمالا باعث نتایج اشتباه شود. اطمینان حاصل کنید که پرسنل آزمایشگاه و تمام پزشکانتان میدانند که شما این دارو را مصرف میکنید.
مصرف دوز بالا یا اوردوز
در صورتی که دوز بالایی مصرف گردد با مرکز مسمومیت یا اورژانس تماس گیرید. در تهران می توان با مرکز مسمومیت با شماره تلفن ۱۴۹۰ تماس بگیرید. ساکنان دیگر شهر ها می توانند با مرکز کنترل مسمومیت استانی یا اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرند.
نکته های مهم
داکسیسایکلین را به بقیه افراد جهت مصرف ندهید. این برخلاف قانون است. تست های آزمایشگاهی و یا پزشکی ممکن است به صورت دوره ای برای نشان دادن پیشرفت شما و یا کنترل عوارض جانبی انجام شود. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
- webmd
منبع تصاویر
- vineyardgazette
- doctorfox
- medicines2u
- revivalanimal
نظرات کاربران