هلیکوباکتر و التهاب معده

هلیکوباکتر (Helicobacter) در واقع یک نوع باکتری با ظاهر مارپیچی است که فقط می تواند در معده انسان به زندگی خود ادامه بدهد و امکان حیات آن در قسمتهای دیگر بدن غیر ممکن است. مجله سلامتی راستینه، هلیکوباکتر و التهاب و ناراحتی آن را در معده شرح می دهد.

هلیکوباکتر چگونه منتقل می شود ؟

هلیکوباکتر می تواند به طرق مختلف وارد بدن شود. یکی از راه های ورود این باکتری به بدن، بزاق و ترشحات دهان و لثه است. علاوه بر این، مدفوع نیز می تواند باعث ابتلا به هلیکوباکتر شود به همین دلیل رعایت بهداشت، در پیشگیری از ابتلا به این باکتری بسیار ضروری است. مصرف غذا و آب آلوده یکی دیگر از عواملی ست که می تواند در ابتلا به این بیماری نقش داشته باشد به همین دلیل در انتخاب آب و غذا باید دقت کافی داشت.

نکته : برخی حشرات مانند مگس ها میتوانند باعث ابتلا به هلیکوباکتر شوند.

آیا معده، باند فرود باکتری هلیکوباکتر است ؟

بله، اما یکی از نکات جالبی که در رابطه با هلیکوباکتر وجود دارد این است که باکتری هلیکوباکتر در همه ی افراد ایجاد مشکل نمی کند و تنها برخی از افراد، در صورت ابتلا به آن با مشکل مواجه می شوند. ابتلا به این باکتری، همیشه با علائم همراه نیست و گاهی می تواند بدون علامت باشد. احتمال اینکه افراد در اثر ابتلا به هلیکوباکتر، دچار زخم معده و زخم اثنی عشر شوند ، ۱۰ تا ۲۰ درصد است. همچنین احتمال ابتلا به سرطان در اثر مبتلا شدن به هلیکوباکتر، می تواند حدود یک تا دو درصد باشد. همچنین این باکتری، در ابتلا به کولیت روده نقشی ندارد. گاهی تحریک و التهاب در اثر ابتلا به هلیکوباکتر می تواند التهاب مزمن دائمی را به همراه داشته باشد.

آیا کودکان نیز به هلیکوباکتر مبتلا می شوند ؟

بسیاری از افراد تصور می کنند که ابتلا به هلیکوباکتر ، مختص افراد بزرگسال است ، در حالی که این باور درست نیست و کودکان نیز می توانند به این باکتری مبتلا شوند. کودکان در برابر ابتلا به این بیماری ضعیف هستند به همین دلیل والدین باید بهداشت را در رابطه با کودکان به خوبی رعایت کنند و آموزش های بهداشتی لازم را نیز متناسب با سن کودک، به او بدهند تا به این بیماری مبتلا نشود. استفاده از یک قاشق مشترک برای غذا دادن به کودک نیز می تواند این بیماری را از والدین به کودک منتقل کند. احتمال ابتلای کودکان از طریق استفراغ و مدفوع به هلیکوباکتر زیاد است. کودکانی که در مهد کودک هستند، در صورت رعایت نشدن بهداشت بیش از سایر کودکان می توانند در معرض ابتلا به این باکتری قرار بگیرند، به همین دلیل مربیان مهد های کودک نیز مانند والدین باید نکات بهداشتی را بخوبی رعایت کنند تا کودکان به این بیماری مبتلا نشوند.

آقای دکتر، به همراهان راستینه توضیح دهید که درمان آن چگونه است ؟

آن دسته از افرادی که به هلیکوباکتر مبتلا هستند ولی علائم آن را ندارند نیازی نیست برای درمان یا بررسی به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنند. علاوه بر این، آن دسته از افرادی که به زخم معده مبتلا هستند یا سابقه ی سرطان معده یا اثنی عشر دارند نیز باید در صورت ابتلا به هلیکوباکتر، به پزشک مراجعه کنند.

برای تشخیص این بیماری، راه های زیادی وجود دارد که از فردی به فرد دیگر، متفاوت است. برای مثال تشخیص هلیکوباکتر در افراد جوان، با آزمایش خون انجام می شود. بررسی نوع و رنگ مدفوع، یکی دیگر از روش های تشخیص هلیکوباکتر است. تست تنفسی کربن نیز می تواند برای تشخیص این باکتری انجام شود. در برخی موارد، پزشک متخصص گوارش ممکن است آندوسکوپی را برای تشخیص درنظر بگیرد که در این روش از معده نمونه برداری می شود و آن را برای بررسی به آزمایشگاه آسیب شناسی می فرستند.

درمان هلیکوباکتر می تواند با کمک گرفتن از سه یا چهار دارو باشد. مصرف آنتی بیوتیک زیر نظر پزشک متخصص گوارش، به این دسته از افراد توصیه می شود. علاوه بر این، بیمار باید ۶ تا ۸ هفته داروهای کاهنده اسید معده را استفاده کند. درمان هلیکوباکتر زیر نظر پزشک متخصص گوارش حدود ۹۰ تا ۹۵ درصد موفقیت آمیز است. احتمال اینکه فرد بعد از درمان مجددا به هلیکوباکتر مبتلا شود وجود دارد بویژه در شرایطی که بهداشت را به خوبی رعایت نکند .

آمار جهانی این بیماری چگونه است ؟

افراد ساکن در کشور هایی که از نظر رعایت بهداشت، در سطح ضعیفی قرار دارند به این نوع باکتری دچار می شوند. به طور کلی حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد افرادی که در این کشورها زندگی می کنند، ممکن است به هلیکوباکتر مبتلا باشند. در کشورهای پیشرفته، این میزان حدود ۱۰ درصد است .

خوب است بدانید حدود پنجاه درصد از افراد کل دنیا به این بیماری مبتلا هستند و در کشورما به دلیل گسترش آب لوله کشی و رعایت بهداشت، این بیماری به نسبت گذشته کمتر شده است.

سایت پزشکی و مجله سلامتی راستینه