نظر جوانان درباره بچه دار شدن چیست؟

قدیمی ها فرزند را سرمایه ای می دانستند که در آینده به آنها کمک می کند اما امروزه ، فرزندان برای تولید سرمایه نیستند، یک شاهزاده هستند که پدر و مادر در خدمت آنها هستند، برای همین خانواده ها در داشتن فرزند ، سود و زیان را حساب می کنند و بعضا نتیجه می گیرند که داشتن فرزند بی فایده است. به دلیل رواج فرهنگ سرمایه داری و روحیه مصرف گرایی افراد حاضر به داشتن فرزند نیستند. لطفا با راستینه همراه باشید.

نظر مخالفان بچه دار شدن چیست ؟

کارشناسان و مخالفان بچه دار شدن معتقدند : افزایش نابرابری های اجتماعی و اقتصادی تنها بخش کوچکی از معضلات کنونی در جامعه تقریبا ۷۵ میلیونی ایران است. با افزایش جمعیت، گستره این مشکلات وسیع تر خواهد شد. ناکارآمدی آموزش و پرورش، درمان و نرخ بیکاری، بالا رفتن سن ازدواج و پایین آمدن سن فحشا و تن فروشی و اعتیاد از دیگر مسائل حل نشده در اجتماع حال حاضر ایران هستند. تدوین سیاست جمعیتی و اجرای برنامه های خانواده که با شعارهایی نظیر : فرزند کمتر زندگی بهتر … که سال ها ادامه داشت هرگز نتوانست جوابگوی کاهش جرم و بزه در جامعه شود. این کارشناسان معتقدند : دگرگونی های بی برنامه و ناسنجیده جمعیتی که با زمینه های اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی در جامعه همخوانی نداشته باشد به بالا رفتن نرخ جرم و جنایت و افزایش ناهنجاری های بیشتر در اجتماع دامن خواهد زد.
امیل دورکیم جامعه شناس مشهور فرانسوی در نظریه ای می گوید که اگر رشد جمعیت از توسعه ابزار معیشت پیشی بگیرد آنگاه زمینه برای تنازع بقا فراهم می آید. به عقیده دورکیم یکی از راه های انسان در چنین شرایطی دست یافتن به وسایل محدود معیشت از راه جنگ و کشتار است. در خوانش پرونده های شخصیتی مجرمانی که دست به زورگیری و سرقت و حمل مواد مخدر و کلاه برداری می زنند انگیزه های مالی سهم بیشتری از بقيه علل ارتکاب دارد.

نظر موافقان بچه دار شدن چیست ؟

تلقی جمعیت شناسان از “پیری جمعیت” برخلاف مفهوم پیری در معنای مصطلح است. پیری جمعیت از نگاه آنان مسئله چند دهه آینده است و نه اولویت امروز جمعیت شناختی!
از نظر آنها امروزه وضعیت کشور از نظر ترکیب جمعیتی در بهترین وضعیت ممکن است، زیرا جمعیت فعال کشور در مقایسه با جمعیت غیر فعال (به لحاظ اقتصادی) بیشتر است، در واقع نرخ وابستگی در کمترین میزان ممکن است. آنها این وضعیت را تحت عنوان پنجره جمعیتی به مثابه یک فرصت طلایی برای کشور برای جهش اقتصادی میدانند. بنابراین از نظر آنها باید دید اولویت کشور اقتضای چه می کند. آنها به جد معتقدند که کشور بایستی در یک برنامه ریزی جدی و هماهنگ میزان اشتغال را افزایش دهد، از این طریق با بیکاری مقابله می شود، سرانه تولید افزایش می یابد. با به کار افتادن چرخه اقتصادی، علاوه بر تولید، مصرف نیز به سامان می رسد و اقتصاد رونق می گیرد. در این صورت جوانان که بسیاری از آنها در وضعیت بد اقتصادی موجود تمایلی به ازدواج ندارند، امکان ازدواج می یابند و افزایش موالید نیز در پی آن خواهد آمد .

چرا نگرش جوانان برای بچه دارشدن تغییر کرده است؟

به این دلیل که خانواده تغییر شکل داده است و اکنون گونه های جدید خانواده را داریم مانند مجردی یا زوج زیستی که در این میان کودک نقشی ندارد. این فرآیند و تغییرات یک شبه شکل نگرفته، جامعه ما تحت تأثیر مدرنیسم قرار گرفته است. این تغییرات ارزشی در ۵ دهه اخير شكل گرفته است. بنابراین از نظریه بازاندیشی گیدنز الهام می گیریم که ذکر می کند انسان ها هر لحظه در حال بازاندیشی در افکار و ایده هایشان هستند و به آن عمل می کنند. ما در جامعه ای قرار گرفتیم که ارتباط خانوادگی در فضای مجازی است. در حال حاضر یک جامعه ی مجازی شکل گرفته؛ یعنی ارتباطات به آن فضا رفته، طبعا فرزندآوری هم تغییر کرده است.
ما بعد از انقلاب سه نسل داریم؛ نسل اول که پدرسالار بود، نسل بعد که دچار تغییرات نگرشی و ارزشی شد و نسل سوم که مسئولیت اجتماعی و ارزشی را ندیده است.
نسل دوم نسلی است که خودش و فرزندان را قربانی کرده است. نسل دوم خود را قربانی کرد و نسل بعد را تربیت کرد. چون خودش در خانواده پدرسالار بزرگ شد فرزند خود را بدون هیچ قیدی بزرگ کرد. اکنون ارتباطات نسلی مطرح است که هر قدر از نسل اول به امروز نزدیک می شویم، مفاهیم خانواده، ازدواج و فرزندآوری ضدارزش و کمرنگ شده است.

امروزه نهادهای تکمیلی جای خانواده را گرفته اند. فرزندان در مهد کودک و مدرسه بزرگ شده اند، به همین دلیل هیچ محبتی بلد نیستند. در نتیجه سرمایه اجتماعی خانواده کاهش یافته است و انسجام ندارد. نقش مادر از خانواده کمرنگ شده و هیچ چیز جای آن را نگرفته است. عوامل جامعه پذیری؛ خانواده، نظام آموزشی، گروه دوستی و رسانه ها هستند که امروزه سبب شده نسل سوم احساس رضایت و خوشبختی نمی کند و احساس خوبی از داشته ها ندارد.

آیا تنها هدف زندگی کسب درآمد است؟

در حال حاضر مادی گرایی در اکثر خانواده ها وجود دارد. تجمل گرایی ، خودنمایی ، گردش ، خیالپردازی و خوش پوشی تمام فکر افراد جامعه شده است ! همه می خواهند از زندگی ، نهایت لذت را ببرند. رسانه ها نیز تفکر و اندیشه مردم را تحت تأثیر دارند و تلویزیون با تبلیغات رنگارنگ خود مصرف گرایی را شدیدا تبلیغ می کند.
این تغییر نیازها و نگرش ها، پیامد زندگی مدرن و جامعه جدید است. افراد فقط به دنبال خواسته های خود هستند و قصد برطرف کردن نیازهای دیگران را ندارند … یعنی فقط به دنبال این هستند که با پول درآوردن بیشتر ، از تمام مواهب زندگی به تنهایی لذت ببرند.
امروزه ارزش های مادی، رفاه، فراغت، لذت جویی، مصرف گرایی در جامعه جا افتاده است؛ در حالی که در گذشته ارزش های فرامادی نقش مهمی در حیات فردی و اجتماعی داشت.

دیدگاه جوانان در خصوص بچه دار شدن چیست؟

بخوبی می دانیم که درگذشته ، داشتن فرزند زیاد نشانه تشخص بود اما برای زوج های امروزی اینطور نیست ! در گذشته هم سن ازدواج کمتر و هم نگاه آنها به تعداد فرزندان متفاوت بوده است.
این روزها ، از فشار و ترغیب هایی که سابقا از سوی اطرافیان برای فرزند آوری جوانان مطرح بود، خبری نیست و یا بسیار کمرنگ شده است و افراد در این خصوص از آزادی های بیشتری نسبت به گذشته برخوردارند؛ چرا که با تغییر در سطح انتظاری افراد جامعه مواجهیم.
در خصوص وضعیت تمایل و تصمیم گیری ، تعدادی از پاسخگویان برای فرزند آوری چنین گفته اند :
اصلا تصمیم به داشتن فرزند یا فرزند دیگری ندارند اما چون پیشگیری و مراقبت نکرده اند به اصطلاح بارداری و فرزند ناخواسته دارند .
عده ای اظهار کرده اند : دوست دارند فرزند یا فرزند دیگری داشته باشند ولی از مشکلات بعدی اش می ترسند.
عده ای به این نتیجه رسیده اند که فرزند دیگری داشته باشند ( هر که نان دهد دندان دهد ).
افرادی اهل مطالعه نیز گفته اند : در این باره صحبت می کنند ، اما به نتیجه قطعی نمی رسند و معتقدند بچه دارشدن با وضعیت کنونی منطقی به نظر نمی رسد . فرزندان، آینده ای نخواهند داشت . به تعبیر عامیانه ، بچه گداهایی خواهند شد که حسرت همه چیز را در دل خواهند داشت!

آیا سیاست های جمعیتی دستوری قابل اجراست؟

با توجه به اینکه باروری امری خصوصی است که نتایجی مهم در سطح کلان دارد، توجه به این نکته مهم است که سیاست های جمعیتی دستوری ، اگرچه لازم است ، اما دیگر اثرگذار نیست!
نکته دیگر ، جوان بودن جمعیت است. جوان بودن جمعیت سازنده است، اما این نیروی جوان باید پویا باشد تا بتواند به رشد کمک کند. به همین دلیل کیفیت نیروی جوان و زندگی جوانان امروز بسیار مهم است!
افزایش میزان زاد و ولد، جمعیت زیر ۱۵ سال کشور را افزایش می دهد، اما تربیت این جمعیت و رسانیدن آن به کیفیت مورد نظر در توسعه اقتصادی جای بحث دارد و به امکانات اقتصادی و اجتماعی موجود در کشور باز می گردد. هم اکنون در محروم ترین نقاط کشور، خانواده ها استانداردهای بهداشتی و آموزشی را برای فرزندانشان می خواهند. امروزه تمام خانواده ها به دنبال دستیابی به بهترین استانداردهای آموزشی برای فرزندانشان هستند که در ارتباط با توسعه چنین نگرش هایی نویدبخش و امیدوارکننده است.

سخن پایانی

کاملا روشن است که درگذشته ازدیاد تعداد بچه ها به اقتصاد خانوار و رشد تولید آن کمک می کرد، اما اکنون ماجرا برعکس است؛ چراکه خانواده، گاه تا سن ازدواج مجبور است برای فرزندانش هزینه کند و مسئله اینجاست که چقدر ظرفیت این هزینه کردن وجود دارد. این چنین است که شما باید در سیاست های جوان کردن جمعیت به تمام راه هایی که می تواند کیفیت جمعیت را بالا ببرد، فکر کنید البته اگر آن راه ها و امکانات برایتان وجود داشته باشد .

مقاله مرتبط : چطور بدنمان را دوست بداریم؟