کار یا بیکاری؟ کدام یک سالم تر است؟

کار و سلامت رابطه ای متناقض دارند. این تناقض، منشاء برانگیختن بحث های زیادی است. عده ای کار را وسیله ی سرمایه داران، برای استثمار طبقه ی کارگر می دانستند و یا برخی می گفتند که اگر کار بسیار خوب است، چرا افراد ثروتمند بیشتر کار نمی کنند؟ ما در مجله سلامتی راستینه می خواهیم بدانیم که کار موجب افزایش سلامتی است یا بیکاری؟

ارزیابی کار و بیکاری از منظر سلامت جسم و روان چگونه است ؟

• دیدگاه اول: کار از بیکاری بدتر است

نارضایتی ناشی از کار آنچنان عمیق است که بروز حمله قلبی در میان کارگران بیش از هر قشر دیگری، از جامعه به چشم می خورد. مردم از کارکردن می میرند، نه به این دلیل که زیان آور است یا خطرناک بلکه به این دلیل که کار ذاتا کشنده است. ( باسک – ۱۹۷۷ )

برای سرکوب و نابود کردن کامل وجود انسانی و تحمیل مجازات های آزاردهنده به او تا جایی که خطرناکترین قاتلان، لرزه بر اندامشان بیفتد و وحشت کنند، تنها کافی است به او کاری بدهیم که کاملا و به تمام معنا، بیهوده و غیر عاقلانه باشد.

(خاطرات خانه اموات ۱۸۶۲ اثر فئودور داستایوفسکی نابغه ادبیات روس)

• دیدگاه دوم : بیکاری از کار بدتر است

دیدگاه متداول و مستند تر، بیکاری را بیشتر از کار در کاهش سلامت موثر می داند. برای مثال، بیکاری موجب انواع آسیب های ذهنی، فیزیکی و اجتماعی می شود.

• دیدگاه سوم:

فارغ از تاثیر کار یا بیکاری بر سلامت، به طبیعت کار در یک جامعه صنعتی توجه می کند. هاپسون و اسکالی (۱۹۸۱) مشخصات چنین جامعه ای را بیکاری مزمن، کاهش روزهای کار در هفته، بازنشستگی پیش از موعد، کار نیمه وقت و افزایش فراغت می دانند.

تافلر معتقد بود که آمادگی برای هر کاری در یک جامعه صنعتی، نیازمند مهارت ها و قابلیت هایی برای مدیریت وقایع پیش رو می باشد. بنابراین باید افراد را برای رعایت اصول اخلاقی کار و فرهنگ کار جدید و به عبارت دیگر کشف مجدد آن، آماده نمود. با توجه به ضرورت برخورداری از مهارت های اجتماعی و شخصی مختلف همراه با انعطاف پذیری و تمایل به کار در محیط های صنعتی، تقویت قدرت خود کارایی افراد برای انتخاب بهترین تصمیم ها ضروری می باشد.

تطابق با حجم کار صنعتی، زندگی خانوادگی و اجتماعی افراد را با آثار زیانباری روبرو می سازد. برای مثال در تحقیق ۱۹۹۵ سویفت، یک سوم از کانادایی ها احساس می کردند که مدام در حال اضطراب هستند. یک چهارم از آنها عاشق کار خود بودند و بیش از بیست و پنج درصد از آنها خواستار کار کمتر هرچند با حقوق کمتر بودند.

بران و هولندر(۱۹۸۷) در تحقیقی نشان دادند که در آلمان، اضطراب کارمندان با تقاضاهای بالای کار و کم بودن آزادی برای تصمیم گیری در محل کار، رابطه نزدیک دارد.

منابع استرس در محل کار کدامند؟

سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۸۷، موارد زیر را به عنوان استرس در محل کار مطرح کرد:

شرایط بد فیزیکی کار، کار شیفتی، کار بیش از ظرفیت، تضاد کار با امنیت، افزایش موانع در کار، خانواده هایی که هر دوی والدین شاغلند، نبود امکان مشارکت در تصمیم گیری ها.

در بهترین تعاریف از کار و سلامت، به محل کار به عنوان منبع عوامل بیماری زا توجه می شود که این عوامل از اضطراب عمومی کار تا خطرات خاص کارهای صنعتی مانند سوانح و سرطان ها در نوسان است.

مقاله مرتبط : استرس کاری چیست؟ چگونه آن را درمان کنیم؟

الگوهای متفاوت کار

در همایش ارتقای سلامت در محل کار (۱۹۸۷) سازمان بهداشت جهانی ۳ الگوی زیر را برای کار در رابطه با سلامت مطرح کرد. کار در حد معمول، کار بیش از حد برای توسعه و کار عاقلانه، انسانی و اکولوژیک.

• کار در حد معمول: در این حالت بیشتر افراد دارای کار تمام وقت هستند و بیشترین حقوق به افرادی که اعتماد به نفس بیشتری دارند، پرداخت می شود.
• کاربیش از حد برای توسعه: در چنین حالتی، جامعه با نوعی بیکاری مزمن روبرو می شود. افراد جامعه به دو دسته شاغل و بیکار تقسیم می شوند. گروه شاغل متشکل از نخبگان متخصص است که از سرمایه های جامعه بیشترین استفاده را می کنند.
• کار عاقلانه، انسانی و اکولوژیک: در چنین حالتی نیز بیکاری مزمن در جامعه وجود دارد اما کار با مزد و بدون مزد، بطور مساوی بین زن و مرد تقسیم می شود و خانه و محل کار، هر دو به عنوان موقعیت های اشتغال در نظر گرفته می شوند.

سایت پزشکی و مجله سلامتی راستینه