خار پاشنه : علل، علائم، درمان، و جراحی خار پاشنه

خار پاشنه رسوب کلسیم است که باعث ایجاد یک زائده استخوانی در زیر استخوان پاشنه می شود. در اشعه ایکس، خار پاشنه می تواند به اندازه یک و نیم سانتی متر به جلو پیش روی کند. بدون شواهد قابل مشاهده در اشعه ایکس، این وضعیت گاهی اوقات به عنوان “سندرم خار پاشنه ” شناخته می شود.

خار پاشنه و فاسئیت پلانتار

اگرچه خار پاشنه اغلب بدون درد است، اما می تواند درد پاشنه ایجاد کند. خار پاشنه اغلب با فاسئیت پلانتار (plantar fasciitis) همراه است، فاسئیت پلانتار التهاب دردناکی از گروه فیبروز بافت همبند (فاشیا پلانتار) که در امتداد پا قرار دارد و استخوان پاشنه را به قسمت جلوی پا متصل می کند، می باشد.
روش های درمانی خار پاشنه و شرایط مرتبط، شامل ورزش، ارتوپدی مخصوص، داروهای ضد التهابی و تزریق کورتیزون می باشند. اگر این روش های درمانی تاثیری نداشته باشند، ممکن است جراحی ضروری باشد.

علل بروز خار پاشنه

خار پاشنه زمانی رخ می دهد که رسوبات کلسیم در قسمت پایین استخوان پاشنه تجمع می یابند، فرایندی که معمولا طی چند ماه اتفاق می افتد. خار پاشنه اغلب ناشی از فشار روی عضلات پا و رباط ها، کشش فاشیا پلانتار و پاره شدن مکرر غشایی که استخوان پاشنه را می پوشاند، می باشد. خار پاشنه در بین ورزشکارانی که فعالیت آنها شامل جابجایی و پریدن زیاد است، شایع است.
عوامل خطر برای خار پاشنه شامل موارد زیر هستند:

• ناهنجاری های راه رفتن که باعث ایجاد فشار بیش از حد در استخوان پاشنه، رباط ها و اعصاب نزدیک پاشنه میشوند.
• دویدن و دو آهسته به ویژه روی سطوح سخت
• پوشیدن کفش های فرسوده و یا نامناسب، به ویژه کسانی که قوس پای خوبی ندارند.
• چاقی و وزن بیش از حد

سایر عوامل خطر مرتبط با فاسئیت پلانتار عبارتند از:

• افزایش سن، که باعث کاهش انعطاف پذیری فاشیا پلانتار میشود و لایه چربی محافظ پاشنه را نازک میکند.
• دیابت
• قرار گرفتن روی یک پا به مدت زیاد
• فعالیت بدنی بسیار زیاد در مدتی کوتاه
• داشتن کف پای صاف یا قوس زیاد

علائم خار پاشنه

خار پاشنه اغلب علائمی ایجاد نمی کند. اما در صورتی که التهاب در قسمتی از خار پاشنه ایجاد شود، می تواند با درد متناوب یا مزمن همراه باشد – مخصوصا در هنگام پیاده روی، دویدن و یا دو آهسته. به طور کلی، علت درد پاشنه خود خار پاشنه نیست، بلکه آسیب به بافت نرم در اطراف آن است.
بسیاری از افراد درد خار پاشنه و فاسئیت پلانتار را به عنوان دردی شبیه به فرو کردن یک چاقو یا سوزن در پا زمانی که اول صبح پای خود را روی زمین میگذارند و می ایستند، توصیف میکنند، دردی که بعد به درد خفیف تبدیل می شود. آنها اغلب شکایت می کنند که درد شدید به دنبال ایستادن بعد از نشستن طولانی مدت دوباره به سراغ آنها می آید.

درمان های غیر جراحی برای خار پاشنه

درد پاشنه همراه با خار پاشنه و فاسئیت پلانتار ممکن است به خوبی با استراحت کردن رفع نشود. اگر بعد از خواب شب راه بروید، درد ممکن است بدتر شود زیرا فاشیا پلانتار به طور ناگهانی کشیده میشود. درد اغلب وقتی بیشتر راه میروید کاهش می یابد. اما پس از استراحت طولانی مدت یا پیاده روی زیاد، ممکن است درد عود کند.

اگر دردی در پاشنه دارید که بیش از یک ماه طول کشیده است، با پزشک مشورت کنید. او ممکن است روش های درمانی غیرجراحی را توصیه کند مانند:

• تمرینات کششی
• پوشیدن کفش مناسب
• تیپینگ (استفاده از باندهای چسب دار) یا بستن پا برای استراحت عضلات و تاندون های تحت فشار
• گذاشتن کفی های مخصوص خارپاشنه استفاده از کفش طبی
• فیزیوتراپی
• بستن آتل در شب هنگام

درد پاشنه ممکن است به درمان با داروهای بدون نسخه مثل استامینوفن (تیلنول)، ایبوپروفن (ادویل) یا ناپروکسن (Aleve) پاسخ دهد. در بسیاری از موارد، یک دستگاه ارتوپدی کاربردی می تواند علل درد پاشنه و در قوس پا از جمله عدم تعادل بیومکانیک را اصلاح کند. در بعضی موارد، تزریق با یک نوع کورتیکواستروئید میتواند برای کاهش التهاب در ناحیه انجام شود.

جراحی پاشنه پا

بیش از ۹۰ درصد افراد با درمان های غیر از جراحی بهتر می شوند. اگر آن روش ها پس از یک دوره ۹ تا ۱۲ ماه نتوانند علائم خار پاشنه را درمان کنند، ممکن است برای از بین بردن درد و بازگرداندن تحرک جراحی نیاز باشد. تکنیک های جراحی عبارتند از:

• آزاد کردن فاشیا پلانتار
• برداشتن خار پاشنه

آزمایشات یا معاینات قبل از جراحی برای تعیین کاندیدای مناسب برای لزوم انجام جراحی مورد نیاز است و توصیه های پس از عمل جراحی مربوط به استراحت، کمپرس یخ، فشرده سازی، بالا بردن پا و توصیه های مربوط به زمانی که وزن بر روی پای اعمال می شود، اهمیت بسزایی دارند. در برخی موارد ممکن است پس از عمل جراحی، استفاده از باند، اسپلینت، آتل، کفش طبی، عصا یا چوب زیر بغل ضروری باشد. عوارض احتمالی جراحی خار پاشنه شامل درد عصب، درد پاشنه مکرر، بی حسی مداوم در ناحیه پاشنه، عفونت و زخم می باشند. علاوه بر این، با آزاد کردن فاشیا پلانتار، خطر عدم تعادل، گرفتگی عضلات پا، شکستگی اندک در پا و تاندونیت وجود دارد.

پیشگیری از خار پاشنه

شما می توانید با روش های زیر از خار پاشنه پیشگیری کنید:

• استفاده از کفش های مناسب با کفی مناسب با جذب ضربه خوب، رویه سخت، داشتن کف نرم در ناحیه پاشنه؛
• انتخاب کفش مناسب برای هر فعالیت بدنی؛
• گرم کردن بدن و انجام تمرینات کششی قبل از هر فعالیت بدنی؛
• استراحت در طول فعالیت های بدنی.

از پوشیدن کفش های پاشنه بلند خودداری کنید. در صورتی که اضافه وزن دارید، کاهش وزن نیز میتواند از خار پاشنه جلوگیری کند.