غربالگری و سرطان

غربالگری با هدف تشخیص زودهنگام بیماری های بدون علامت به منظور کاهش مرگ و میر بر اثر آنها انجام می گیرد و به تازگی در کشور ما هم این کار در حال آغاز است. لطفا با راستینه همراه باشید .

غربالگری و تست سرطان

از جمله کارایی غربالگری ، در موضوع سرطان هاست اما با تمام منافعی که از غربالگری انتظار داریم باید این موضوع را هم در نظر داشت که غربالگری خطرات مخصوص خود را نیز دارد. تقریبا مهم ترین رکن انجام غربالگری تستی است که برای آن استفاده می کنیم؛ مثلا برای سرطان پروستات تست PSA و از این قبیل.

برای ارزیابی تست مورد استفاده شاخص هایی تعریف می شود که شامل :

• حساسیت: توانایی تست در تشخیص افراد بیمار واقعی .
• ویژگی : توانایی تست در شناسایی افراد غیر بیمار واقعی .
• ارزش اخباری مثبت: نسبت افراد با تست مثبت که شرایط را دارند.
• ارزش اخباری منفی: نسبت افراد با تست منفی که شرایط را ندارند.

دو شاخص آخر رابطه قوی با شیوع بیماری دارند. همچنین برای تست تشخیصی بیماری هایی مثل سرطان که به دلیل شیوع کم “ویژگی” ضعيف دارند، تنها بخش کوچکی از آزمونهای مثبت، مثبت حقیقی است. خطاهایی که در غربالگری پیش می آید، چه مفید باشد، چه مضر، می تواند تعداد موارد شناسایی شده بیماری را افزایش دهد؛ مثلا در مورد سرطان می تواند تصور همه گیری کاذب ایجاد کند یا با تشخیص کاذب تعداد بیشتری مبتلا به سرطان، آمار بقا به طور اشتباهی بالا برود؛ در حالی که واقعا این گونه نیست.

خطای زمان پیش بینی

بدون تاثیر آزمون بر سیر طبیعی بیماری رخ می دهد؛ یعنی این موضوع که بیمار بفهمد بیمار است، هیچ تاثیری بر بهبود یا بقای او نخواهد داشت و فقط زمانی را که بیمار متوجه بیماری اش می شود، افزایش می دهد. به همین علت ما فقط برای بیماری هایی غربالگری انجام می دهیم که درمان مناسبی برای آنها داشته باشیم.

نمونه گیری

به این دلیل انجام می شود که تست های غربالگری عموما می توانند سرطان های با رشد آهسته و قدرت تهاجم کم را نسبت به سرطان های با رشد سریع شناسایی کنند. سرطان هایی که بین جدول زمانی غربالگریها شناسایی می شوند، عموما مهاجم تر هستند و پیامدهای درمانی آنها کمتر رضایت بخش است. شکل شدیدی از این خطا ، تشخیص بیش از حد بیماری یا تشخیص بیماری کاذب است.

خطای انتخاب

نمونه غربالگری ما شاید با جمعیتی که تست برای آنها طراحی شده متفاوت باشد. معمولا افرادی که به طور داوطلب آمادگی حضور در غربالگری ها را دارند بیشتر به سلامت خود اهمیت می دهند و آمار مرگ و میر بین آنها کمتر است. به این حالت ” اثر داوطلب سالم” می گویند. زیان هایی که با خود مداخله غربالگری ایجاد می شود مضرات ناشی از بررسی های بیشتر فرد با نتایج مثبت، چه واقعی و چه کاذب و مضرات درمان از جمله آسیب های بالقوه غربالگری هستند. سرطان هایی که هیچ گاه قرار نبود علائم بالینی نشان دهند، اگر تشخیص داده شوند و حتی کمی هم بقای فرد را بالا ببرند، جز اضطراب تشخیص سرطان چیزی برای بیمار نخواهند داشت. به همین دلیل باید ملاحظات ویژه ای در این زمینه اعمال شود.

مقاله مرتبط : چقدر احتمال دارد سرطان بگیریم ؟