کلسیتونین
کلسیتونین نام هورمونی است که سلولهای سی در غدهی تیروئید آن را تولید و ترشح میکنند. عملکرد بیولوژیکی آن در بدن انسانها نقش نسبتا اندکی در تنظیم کلسیم است.
کلسیتونین چیست؟
هورمون کلسیتونین، در انسانها توسط سلولهای پارافولیکولی غدهی تیروئيد (که به طور عام با نام سلولهای سی شناخته میشوند) تولید میکند. کلسیتونین، در تنظیم میزان کلسیم و فسفات خون نقش دارد وعملکردش در تضاد با هورمون پاراتیروئيد است؛ به این معنی که در نتیجهی ترشحش، میزان کلسیم در خون کم میشود. با این حال، اهمیت این هورمون در بدن انسانها دقیقا مشخص نیست، چرا که بیمارانی که میزان خیلی کم یا خیلی زیادی کلسیتونین دارند، علائم خاصی از خود نشان نمیدهند.
کلسیتونین، با دو روش اصلی میزان کلسیم را در خون کاهش میدهد:
- در استئوکلاست جای میگیرند؛ سلولهایی که در بازسازی استخوان شکسته نقش دارند. با شکستن استخوان، کلسیم موجود در آن به جریان خون میریزد. بنابراین جایگیری کلسیتونین، در استئوکلاستها مستقیما میزان کلسیم ترشح شده به خون را کاهش میدهد. البته به نظر میرسد این عملکرد کلسیتونین کوتاهمدت باشد.
- جذب کلسیم کلیه توسط کلسیتونین، کاهش مییابد که در نتیجهی این عمل نیز میزان کلسیم خون کاهش مییابد.
کلسیتونین صنعتی در گذشته برای درمان بیماری پاژه و گاه هایپرکلسمی و استخوان درد تجویز میشده است. اما امروزه با وجود داروهای جدیدی مانند بیسفسفناتها، استفاده از کلسیتونین صنعتی محدود شده است.
کلسیتونین، چگونه تنظیم میشود؟
ترشح هورمونهای کلسیتونین و پاراتیروئيد هر دو به میزان کلسیم موجود در خون بستگی دارد. با افزایش درصد کلسیم در خون، ترشح کلسیتونین، نیز بیشتر میشود و با کاهش درصد کلسیم، میزان ترشح کلسیتونین، نیز کمتر میشود.
ترشح کلسیتونین، به هورمون سوماتوستاتین نیز بستگی دارد که از سلولهای سی غدهی تیروئيد ترشح میشوند.
میزان زیاد کلسیتونین، موجب چه اتفاقی در بدن میشود؟
به نظر نمیرسد میزان زیاد کلسیتونین، ضرری برای بدن داشته باشد.
سرطان متاستاتیک فولیکولار تیروئيد نوع نادری از سرطان است که در سلولهای سی غدهی تیروئيد ایجاد میشود که مسئول ترشح کلسیتونین هستند. بیمارانی که به این سرطان مبتلا هستند، کلسیتونین زیادی در خونشان دارند اما لازم است به این نکته اشاره کرد که این افزایش کلسیتونین از عوارض جانبی این سرطان است و عامل مشکلساز اصلی محسوب نمیشود.
میزان کم کلسیتونین، موجب چه اتفاقی در بدن میشود؟
به نظر نمیرسد درصد کم کلسیتونین در خون مشکل پزشکی خاصی برای فرد ایجاد کند. افرادی که به هر دلیلی غدهی تیروئيدشان را طی جراحی برداشتهاند و درصد کلسیتونین بدنشان به میزان قابل توجهی پایین است، تا به حال علائمی از بیماریهای جانبی نشان ندادهاند.
نظرات کاربران