رگ‌های عنکبوتی و چگونگی درمان و پیشگیری از آنها

رگ‌های عنکبوتی ، رگ‌های کوچک و آسیب دیده ای هستند که بر سطح پاها یا صورت پدیدار می شوند. این رگ‌ها معمولاً بدون درد هستند و خطری هم ندارند اما باز هم برخی افراد با اهداف رسیدن به زیبایی، خواهان برطرف کردن آن ها هستند.
رگ‌های عنکبوتی می توانند آبی، بنفش و یا قرمز باشند و به شکل خطوط نازک، شبکه ای و یا رشته ای شکل بگیرند.
مجموعه ای از روش ها وجود دارد که می تواند به از بین رفتن و یا محو کردن رگ های عنکبوتی کمک کند.
در این مطلب در خصوص دلایل بروز رگ‌های عنکبوتی و تفاوت آن با رگ‌های واریسی صحبت خواهیم کرد. همچنین به بررسی روش‌های درمان و جلوگیری از بروز این رگ ها نیز خواهیم پرداخت.

دلایل رگ‌های عنکبوتی

رگ های عنکبوتی درون پا زمانی شکل می گیرند که دریچه های درون رگ به درستی کار نکنند.
رگ ها خون را به قلب باز می گردانند. برای اینکه از گردش برعکس خون جلوگیری شود، رگ ها از دریچه‌ای یک طرفه استفاده می‌کنند که پس از عبور جریان خون، بسته می شود.
چنانچه این دریچه ضعیف شود و یا آسیب ببیند، جهت گردش خون دچار اختلال و در نتیجه در رگ جمع می شود. چنین رخدادی به مرور زمان منجر به متورم شدن رگ و در نتیجه ی آن، بروز رگ های عنکبوتی می شود.
رگ های عنکبوتی روی صورت اغلب در نتیجه‌ی ترکیدن رگ های خونی بسیار کوچک به وجود می آیند. فشار بیش از حد و یا آسیب دیدگی ناشی از نور خورشید از جمله دلایل بروز رگ های عنکبوتی بر روی صورت است.

رگ های عنکبوتی و رگ های واریسی

رگ های عنکبوتی و رگ های واریسی دو نوع مختلف از عارضه ای پزشکی به نام نارسایی وریدی هستند. در پاها، وجود هردوی این عارضه ها ناشی از ضعیف شدن و یا آسیب دیدن دریچه های رگ خواهد بود. هرچند که این دو می توانند علائم متفاوتی داشته باشند.
رگ های عنکبوتی معمولاً خطوط کوچک و نازکی هستند که می توانند مسطح و یا اندکی برآمده باشند. رنگ آن ها نیز اغلب آبی، قرمز و یا بنفش است. اگرچه که بروز آن ها ناراحت کننده است اما در اغلب موارد عاری از درد هستند.
رگ های واریسی بزرگ تر و عمیق تر از رگ های عنکبوتی هستند. همچنین ممکن است برآمده و یا پیچ‌دار به نظر برسند و معمولاً به رنگ پوست بدن و یا قرمز هستند.
رگ های واریسی بسته به شدتی که دارند می توانند علائم مختلفی نیز داشته باشند. این علائم عبارتند از:

• درد
• خارش
• خون ریزی
• ورم پا یا قوزک پا
• احساس سنگینی و درد در پا

عوامل پرخطر

عواملی که احتمال بروز رگ های عنکبوتی در فرد را افزایش می دهند عبارتند از:

• ژنتیک. در بین ۹۰ درصد از افرادی که به رگ های عنکبوتی دچار هستند، سابقه خانوادگی این عارضه وجود داشته است.
• بارداری. افزایش جریان خون در بدن در کنار وزن اضافه ای که جنین در فرد ایجاد می کند، وزن بیشتری را روی رگ های پا می‌گذارد. این مشکل در برخی زنان پس از دوران بارداری برطرف می شود اما در برخی دیگر تا همیشه باقی خواهد ماند.
• در میان زنان. رگ های عنکبوتی در زنان بیشتر از مردان شکل می گیرد.
• در میان افراد مسن. دریچه‌های درون رگ ها با گذشت زمان ضعیف و ضعیف تر می شوند. ماهیچه‌های ساق پا که به رگ ها در جهت پمپاژ کردن خون کمک می کنند نیز ممکن است با افزایش سن فرد، قدرت خود را از دست بدهند.
• اضافه وزن. داشتن اضافه وزن می تواند فشار وارده بر رگ های پا را افزایش دهد.
• هورمون. روش های هورمونی و یا هورمون های کنترل بارداری نیز می تواند به واسطه استروژنی که ضعیف کننده دریچه های درون رگ هاست، خطر ابتلا به رگ های عنکبوتی را افزایش دهد.
• نشستن یا ایستادن طولانی مدت. زمانی که فرد بی وقفه برای چندین ساعت در یک محل باقی بماند، رگ های درون پا ناچارند تا برای پمپاژ کردن خون به قلب، فشار بیشتری وارد کنند.
• سابقه لخته شدن خون و یا آسیب دیدگی رگ. چنین رخدادی می تواند دریچه های رگ را با آسیب مواجه کند و روند فعالیت آن‌ها را به مشکل بیاندازد.
• فشار آمدن بیش از اندازه به صورت. چنین فشاری می تواند به واسطه سرفه، عطسه و یا استفراغ شکل بگیرد. بروز رگ های عنکبوتی در برخی زنان پس از فشاری که در هنگام زایمان تحمل می کنند نیز ممکن است.
• آسیب ناشی از نور خورشید. اشعه فرابنفش ساطع شده از خورشید می تواند به پوست آسیب برساند و خصوصاً در صورت، منجر به بروز رگ های خونی از کار افتاده و رگ های عنکبوتی شود.

درمان

اگرچه که رگ های عنکبوتی به طور کلی بی خطر هستند اما می توانند منجر به بروز مشکلاتی در افراد شوند و برخی نیز با اهداف زیبایی، خواهان برطرف کردن آن ها هستند.
چندین روش درمانی مختلف برای این عارضه وجود دارد:

استفاده از جوراب واریس

استفاده از جوراب واریس می تواند به رگ های قسمت تحتانی پا فشار وارد کند. این فشار جریان خون را بهبود می بخشد و مانع از پیشروی رگ های واریسی و عنکبوتی می شود. جوراب واریس همچنین می تواند ورم پا و خطر لخته شدن خون در پا را کاهش دهد.

اسکلوتراپی و سیستم انسداد

این روش عبارتست از تزریق مستقیم محلولی به رگ های آسیب دیده می شود. با تزریق این محلول، دیواره های رگ به هم می‌چسبند و مانع از جریان خون به آن نواحی می شوند.
این فرآیند می‌تواند ورم را کاهش دهد و به کوچک شدن رگ منجر شود. رگ عنکبوتی به مرور زمان محو می شود و یا از بین می‌رود. برای رسیدن به نتیجه ایده آل ممکن است به چندین مرحله اسکلوتراپی نیاز باشد.
روش سیستم انسداد نیز همچون اسکلوتراپی، شامل تزریق مایعی به رگ های عنکبوتی می شود. این ماده چسبنده است و رگ را در برابر جریان خون مسدود می کند و در نتیجه به مرور زمان منجر به محو شدن و یا از بین رفتن رگ عنکبوتی می شود.
این روش نیز ممکن است برای رسیدن به نتیجه ایده آل به چندین مرحله تکرار نیاز داشته باشد.
متخصصینی که صلاحیت انجام عمل اسکلوتراپی یا سیستم انسداد را دارند عبارتند از:

• متخصصین امراض پوستی
• متخصصین واریس
• جراحان پلاستیک
• جراحان زیبایی
• پرستاران آموزش دیده

از آنجایی که انجام این فرآیند به بیهوشی نیازی ندارد، می تواند به صورت سرپایی در مطب پزشک انجام پذیرد.
پس از اتمام فرآیند، فرد مراجع معمولاً تا چند روز یا هفته از جوراب واریس استفاده خواهد کرد. سپس رگ‌های عنکبوتی به مرور زمان ناپدید می شوند اما این روند ممکن است تا ۶ هفته زمان ببرد.
برخی افراد برای رهایی از رگ های عنکبوتی، به چندین مرحله انجام این فرآیندها نیاز دارند.

لیزر درمانی

از روش لیزر درمانی می توان برای درمان رگ های عنکبوتی که کوچک تر از ۳ میلیمتر و نزدیک به سطح پوست هستند، استفاده کرد. لیزر اشعه ای قوی و متمرکز است که منجر به لخته شدن رگ‌های عنکبوتی و خشک شدن آنها می شود.

لیزر درمانی اندوونوس (EVLT)

این روش، روشی نوین تر برای درمان رگ‌های عنکبوتی و رگ های واریسی کوچک است.
فرد متخصص با ایجاد برشی کوچک در رگ عنکبوتی، فیبر لیزری را وارد آن می کند. لیزر حرارت را مستقیماً به رگ وارد می کند و آن را نابود می سازد. ناپدید شدن رگ در این فرآیند از چندین ماه تا یک سال زمان خواهد برد. در روش EVLT از بیهوشی موضعی استفاده می شود.

عمل جراحی

اگرچه عمل جراحی می تواند برای درمان رگ های واریسی بزرگتر مناسب باشند اما پزشکان معمولاً برای درمان رگ های عنکبوتی به عمل جراحی روی نمی آورند. دلیل این امر، کوچک بودن رگ های عنکبوتی و در نتیجه مناسب بودن سایر روش های غیر تهاجمی برای درمان آن هاست.

پیشگیری

تغییر برخی عادات روزمره و رعایت نکات بهداشتی می تواند از بروز رگ های عنکبوتی جلوگیری کند و یا جلوی تشدید آن ها را بگیرد. این اقدامات عبارتند از:

• استفاده از کرم ضد آفتاب. استفاده هر روزه از کرم ضد آفتاب می تواند جلوی بروز رگ های عنکبوتی، خصوصاً بر روی صورت را بگیرد. چنانچه قصد دارید برای مدتی طولانی بیرون از خانه باشید، از کلاه و لباس مناسب در برابر آفتاب استفاده کنید.
• حفظ تناسب وزن. این عمل، فشار وارده بر رگ ها را کاهش می دهد و جریان خون را متناسب نگه می دارد.
• استفاده از جوراب واریس. چنانچه رگ های عنکبوتی یا واریسی پیشتر در خانواده شما وجود داشته است، از جوراب واریس استفاده کنید.
• تحرک داشتن. از نشستن و ایستادن های بی وقفه و طولانی پرهیز کنید. هر ۳۰ دقیقه از جا بلند شوید و قدم بزنید.
• لباس تنگ نپوشید. لباس هایی که برای کمر، پا و یا لگن بیش از اندازه تنگ هستند، جریان خون را محدود می سازند و خطر شکل‌گیری رگ های عنکبوتی را افزایش می دهند.
• بیش از حد از وان آب داغ و سونا استفاده نکنید. حرارت بیش از اندازه می تواند منجر به تورم رگ ها و در نتیجه بالا بردن احتمال گشاد شدن و برآمده شدن رگ های پا شود.
• مصرف الکل را محدود کنید. مصرف الکل در برخی افراد می تواند منجر به گلگون شدن صورت و شکل گیری رگ های خونی از کار افتاده شود.
• مرتب ورزش کنید. فعالیت جسمانی منجر به بهبود گردش خون و مانع از تجمع خون در پاها می‌شود.
• بالا بردن پاها. بالا آوردن پا در حالت نشسته یا دراز کش می تواند از تجمع خون در پا جلوگیری کند.
• مراجعه به متخصص امراض پوستی. افرادی که به نوعی عارضه پوستی دچار هستند که می تواند منجر به رگ های عنکبوتی شود (عارضه ای همچون رزاشیا)، بهتر است به پزشک یا فرد متخصص امراض پوستی مراجعه کنند و از او مشورت بخواهند.
• استفاده از محصولات پوشش دهنده. چنانچه با بروز رگ های عنکبوتی نگران ظاهر خود هستید می توانید از محصولات آرایش مخصوص بدن یا پا استفاده کنید تا چنین رگ هایی را به صورت موقتی بپوشانید و یا اثر آن را کمی محوتر کنید. محصولاتی که در جهت برنزه کردن ساخته شده اند نیز می توانند برای انجام این کار مناسب باشند.

خلاصه مطلب

رگ عنکبوتی از رگ های آسیب دیده و یا رگ ها خونی ترکیده ناشی می شود. این رگ ها عموماً بدون درد هستند و مشکلی برای سلامت فرد ایجاد نمی کنند اما افراد بنا به اهداف زیبایی که دارند، در پی رفع آن برمی‌آیند.
مجموعه ای از روش ها برای بهبود ظاهر این رگ ها و یا از بین بردن آنها در دسترس است. برای انتخاب روشی پزشکی، بهتر است با متخصصی مجرب که در زمینه امراض پوستی، واریسی و یا جراحی پلاستیک یا زیبایی تخصص دارد، مشورت کنید.