سرطان چیست؟

سرطان نامی است که به مجموعه‌ای از بیماری‌های مرتبط با یکدیگر اتلاق می‌شود. در تمام انواع سرطان، برخی از سلول‌های بدن شروع به تقسیم بدون وقفه و گسترش به بافت‌های اطراف می‌کنند. سرطان می‌تواند تقریباً در هر جایی از بدن انسان که از میلیون‌ها میلیون سلول تشکیل شده است، شروع شود. به طور معمول، سلول‌های انسانی رشد می‌کنند و هنگامی که بدن به سلول‌های جدید نیاز داشته باشد به سلول‌های جدید تقسیم می‌شوند. هنگامی که سلول‌ها پیر می‌شوند یا آسیب می‌بینند، می‌میرند و سلول‌های جدید جای آنها را می‌گیرند. با این حال، هنگامی که سرطان ایجاد می‌شود، این فرایند منظم مختل می‌شود. همانطور که سلول‌ها بیشتر و غیر طبیعی‌تر می‌شوند، سلول‌های قدیمی یا آسیب دیده هنگامی که باید بمیرند، زنده می‌مانند و سلول‌های جدید زمانی تشکیل می‌شوند که نیازی به آنها نیست. این سلول‌های اضافی بدون توقف می‌توانند تقسیم شوند و ممکن است توده‌ای به نام تومور ایجاد کنند.

سرطان

بسیاری از سرطان‌ها تومورهای جامد که توده‌های بافتی هستند را تشکیل می‌دهند. سرطان‌ خون، مانند لوسمی، به طور کلی تومورهای جامد را تشکیل نمی‌دهند.
تومورهای سرطانی بدخیم هستند، به این معنی که آن‌ها می‌توانند در بافت‌های اطراف گسترش پیدا کنند و یا به آنها حمله کنند. علاوه بر این، همان طور که این تومورها رشد می‌کنند، برخی از سلولهای سرطانی می‌توانند از طریق خون یا سیستم لنفاوی به قسمت‌های دورتر بدن برسند و تومورهای جدیدی را به دور از تومور اولیه ایجاد کنند.
بر خلاف تومورهای بدخیم، تومورهای خوش خیم به بافت‌های اطراف نفوذ و یا حمله نمی‌کنند. با این حال تومورهای خوش خیم می‌توانند گاهی اوقات بسیار بزرگ باشند. هنگامی که برداشته می‌شوند معمولاً دیگر رشد نمی‌کنند، در حالی که تومورهای بدخیم گاهی اوقات دوباره رشد می‌کنند. بر خلاف بسیاری از تومورهای خوش خیم در قسمت‌های دیگر بدن، تومورهای خوش خیم در مغز می‌توانند تهدید کننده زندگی باشند.

تفاوت بین سلول‌های سرطانی و سلول‌های عادی

سلول‌های سرطانی به طرق مختلفی که به آنها اجازه می‌دهند از کنترل خارج شوند و تهاجمی شوند، متفاوت از سلولهای طبیعی هستند. یک نکته مهم این است که سلول‌های سرطانی کمتر از سلول‌های طبیعی تخصصی هستند. به عبارت دیگر، در حالی که سلول‌های طبیعی به سلول‌های بسیار متمایز با عملکردهای مشخص تبدیل می‌شوند، سلول‌های سرطانی اینگونه نیستند. این یکی از دلایلی است که، بر خلاف سلول‌های طبیعی، سلول‌های سرطانی بدون توقف تکثیر می‌یابند.

علاوه بر این، سلول‌های سرطانی می‌توانند سیگنال‌هایی که معمولاً به سلول‌ها برای متوقف کردن تقسیم یا شروع یک روند شناخته شده به عنوان مرگ سلولی برنامه ریزی شده یا آپوپتوز، که بدن برای از بین بردن سلول‌های غیر ضروری، آغاز می‌کند، را نادیده بگیرند.

سلول‌های سرطانی ممکن است بتوانند بر سلول‌های طبیعی، مولکول‌ها و رگ‌های خونی که آنها را احاطه کرده‌اند و تومور را تغذیه می‌کنند، قسمتی که به عنوان میکرو محیط نیز شناخته می‌شود، تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، سلول‌های سرطانی می‌توانند سلول‌های طبیعی نزدیک را تحریک به ایجاد عروق خونی کنند که تومور را با اکسیژن و مواد مغذی تأمین می‌کنند. این رگ‌های خونی همچنین مواد زائد را از تومورها از بین می‌برند.

سلول‌های سرطانی اغلب می‌توانند به سیستم ایمنی، شبکه‌ای از اندام‌ها، بافت‌ها و سلول‌های اختصاصی که بدن را از عفونت‌ها و دیگر شرایط مختلف محافظت می‌کنند، حمله کنند. اگرچه سیستم ایمنی معمولاً سلولهای آسیب دیده یا غیر طبیعی را از بدن دفع می‌کند، برخی از سلول‌های سرطانی قادر به “پنهان کردن” چنین سلولهایی از سیستم ایمنی بدن هستند.
تومورها همچنین می‌توانند از سیستم ایمنی بدن برای زنده ماندن و رشد استفاده کنند. برای مثال، با کمک برخی از سلول‌های سیستم ایمنی بدن که معمولاً از پاسخ ایمنی نامناسب، جلوگیری می‌کنند، سلول‌های سرطانی می‌توانند سیستم ایمنی بدن را از کشتن سلول‌های سرطانی حفظ کنند.

سرطان چگونه ایجاد می‌شود؟

سرطان یک بیماری ژنتیکی است؛ به این دلیل که به خاطر تغییرات ژن‌هایی که عملکرد سلول‌های ما به ویژه چگونگی رشد و تقسیم آنها، را کنترل می‌کنند، ایجاد می‌شود.
تغییرات ژنتیکی که باعث ایجاد سرطان می‌شوند می‌توانند از والدین به ارث برده شوند. آن‌ها همچنین می‌توانند در طول زندگی یک فرد در نتیجه خطاهای ناشی از تقسیم سلول‌ها یا به علت آسیب به DNA ناشی از برخی عوامل محیطی ایجاد شوند. عوامل ایجاد کننده سرطان عبارتند از: مواد شیمیایی موجود در دود سیگار و اشعه‌ها، مانند اشعه ماوراء بنفش خورشید.
سرطان هر فرد ترکیب منحصر به فردی از تغییرات ژنتیکی دارد. همانطور که سرطان رشد می‌کند، تغییرات بیشتری رخ خواهند داد. حتی در همان تومور، سلول‌های متفاوت ممکن است تغییرات ژنتیکی متفاوتی داشته باشند.

به طور کلی، سلول‌های سرطانی نسبت به سلولهای طبیعی، تغییرات ژنتیکی بیشتری دارند، مانند جهش در DNA. برخی از این تغییرات ممکن است در سرطان نقش نداشته باشند؛ آن‌ها ممکن است به خاطر سرطان ایجاد شده باشند نه اینکه خود عامل ایجاد سرطان باشند.

عوامل ایجاد کننده سرطان

تغییرات ژنتیکی که در سرطان نقش دارند سه نوع اصلی از ژن‌ها یعنی پروتوانکوژن ها، ژن‌های سركوب كننده تومور و ژن‌های ترمیمی DNA را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این تغییرات گاهی اوقات “عوامل محرک” سرطان نامیده می‌شوند.

پروتوانکوژن ها در رشد و تقسیم سلولی طبیعی نقش دارند. با این حال، زمانی که این ژن‌ها به روش‌های خاصی تغییر می‌کنند یا فعالتر از حد طبیعی می‌شوند، ممکن است تبدیل به ژن‌های سرطانی (یا آنکوژن ها) شوند، که اجازه می‌دهد سلول‌ها زمانی که به آنها نیازی نیست رشد کنند و زنده بمانند.

ژن‌های سرکوب کننده تومور نیز در کنترل رشد و تقسیم سلولی نقش دارند. سلول‌هایی با تغییرات خاصی در ژن‌های سرکوب کننده تومور، ممکن است به صورت کنترل نشده تقسیم شوند.

ژن‌های ترمیمی DNA درترمیم DNA آسیب دیده نقش دارند. سلول‌هایی با جهش در این ژن‌ها تمایل دارند جهش‌های دیگر در ژن‌های دیگر ایجاد کنند و این جهش‌ها باعث می‌شود که سلول‌ها، سرطانی شوند.

همانطور که دانشمندان درمورد تغییرات مولکولی که موجب سرطان می‌شوند اطلاعات بیشتری بدست می‌آورند، متوجه می‌شوند که جهش‌های خاصی در بسیاری از انواع سرطان رخ می‌دهند. به همین دلیل، سرطان‌ها گاهی اوقات براساس انواع تغییرات ژنتیکی که تصور می‌شود آنها را ایجاد می‌کنند مشخص می‌شوند، نه صرفاً براساس جایی که در بدن شکل می‌گیرند و چگونگی ظاهر آن سلول‌ها زیر میکروسکوپ.

چه زمانی سرطان گسترش می‌یابد؟

سرطانی که از جایی که ابتدا شروع شده است به جایی دیگر در بدن گسترش می‌یابد، سرطان متاستاتیک نامیده می‌شود. فرایندی که سلول‌های سرطانی به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابند، متاستاز نامیده می‌شود.

سرطان متاستاتیک همان نام و نوع سلول‌های سرطانی اصلی یا اولیه را دارد. به عنوان مثال، سرطان پستان که به تومور متاستاتیک در ریه گسترش می‌یابد، سرطان سینه متاستاتیک نامیده می‌شود، نه سرطان ریه.

زیر میکروسکوپ، سلول‌های سرطانی متاستاتیک به طور کلی همانند سلول‌های سرطانی اولیه به نظر می‌رسند. علاوه بر این، سلول‌های سرطانی متاستاتیک و سلولهای سرطانی اولیه معمولاً دارای ویژگی‌های مولکولی یکسان مانند وجود تغییرات خاص کروموزومی، هستند.

درمان ممکن است باعث طولانی شدن عمر برخی افراد مبتلا به سرطان متاستاتیک شود. هرچند، به طور کلی، هدف اصلی درمان برای سرطان متاستاتیک کنترل رشد سرطان یا کاهش علائم ناشی از آن است. تومورهای متاستاتیک می‌توانند باعث آسیب شدید به عملکردهای بدن شوند و بسیاری از افرادی که به خاطر سرطان جان خود را از دست می‌دهند، مرگ آنها ناشی از بیماری متاستاتیک بوده است.

تغییرات بافتی که سرطان به شمار نمی روند.

تمام تغییرات در بافت‌های بدن سرطان نیستند. با این حال، برخی از تغییرات بافتی در صورتی که درمان نشوند، ممکن است به سرطان تبدیل شوند. در اینجا برخی از نمونه‌های تغییرات بافتی که سرطان محسوب نمی‌شوند، اما در بعضی موارد، تحت نظارت قرار می‌گیرند ذکر شده‌اند:

هایپرپلازی زمانی اتفاق می افتد که سلول‌های داخل یک بافت سریعتر از حد نرمال تقسیم شده و سلول‌های اضافی تجمع یا تکثیر می‌یابند. با این حال، سلول‌ها و نحوه قرار گیری بافت‌ها در زیر میکروسکوپ طبیعی به نظر می‌رسند. هایپرپلازی می‌تواند ناشی از چندین عامل یا شرایط، از جمله ناراحتی مزمن باشد.

دیسپلازی یک بیماری جدی‌تر از هایپرپلازی است. در دیسپلازی نیز تجمع سلول‌های اضافی وجود دارد. اما سلول‌ها غیر طبیعی هستند و تغییراتی در نحوه سازماندهی بافت‌ها وجود دارند. به طور کلی، هر چقدر سلول‌ها و بافت‌ها غیر طبیعی‌تر باشند، بیشتر احتمال دارد که سرطان ایجاد شود.

ممکن است برخی از انواع دیسپلازی نیاز به نظارت یا درمان داشته باشند. یک نمونه از دیسپلازی، خال غیر طبیعی است (که خال گوشتی دیسپلاستیک نیز نامیده می‌شود) که بر روی پوست تشکیل می‌شود. خال گوشتی دیسپلاستیک می‌تواند به ملانوما (نوعی سرطان پوست) تبديل شود، اگر چه اغلب آنها به سرطان تبدیل نمی‌شوند.

وضعیت جدی‌تر کارسينومای درجا (carcinoma in situ) است. گرچه گاهی اوقات سرطان نامیده می‌شود، اما کارسینومای درجا سرطان محسوب نمی‌شود، زیرا سلول‌های غیرطبیعی از بافت اولیه گسترش نمی‌یابند. به این معنی که آنها به بافت‌های همجوار خود، حمله نمی‌کنند، کاری که سلول‌های سرطانی انجام می‌دهند. اما، به دلیل اینکه برخی از موارد کارسینومای درجا ممکن است به سرطان تبدیل شوند، معمولاً درمان می‌شوند.

انواع سرطان

بیش از ۱۰۰ نوع سرطان وجود دارد. انواع سرطان معمولاً برحسب اندام یا بافتی که سرطان‌ها در آنها تشکیل می‌شوند، نامگذاری می‌شوند. به عنوان مثال، سرطان ریه در سلول‌های ریه شروع می‌شود و سرطان مغز در سلول‌های مغز شروع می‌شوند. سرطان‌ها همچنین ممکن است با نوع سلول‌هایی که آنها را تشکیل داده‌اند، مانند سلول‌های اپیتلیال یا سلول‌های سنگفرشی توصیف شوند.

شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص انواع سرطان‌ها براساس محل سرطان در بدن یا با استفاده از لیست کامل سرطان، به وب سایت NCI مراجعه کنید. همچنین مجموعه‌ای از اطلاعات در زمینه سرطان‌های کودکان و سرطان‌های نوجوانان و جوانان در این وب سایت ارائه شده است.

در این بخش از مقاله راستینه برخی از انواع سرطان‌هایی که در انواع خاصی از سلول‌ها شروع می‌شوند ارائه شده‌اند:

کارسینوما

شایع‌ترین نوع سرطان است. آن‌ها توسط سلول‌های اپیتلیالی یعنی سلول‌هایی که سطوح داخل و خارج از بدن را پوشانده‌اند، تشکیل شده‌اند. انواع مختلفی از سلولهای اپیتلیال وجود دارند که اغلب در زیر میکروسکوپ به شکل ستونی دیده می‌شوند.

کارسینوما که در انواع مختلف سلول‌های اپیتلیال شروع می‌شود، نام‌های خاصی دارد:

آدنوکارسینوما، سرطانی است که در سلول‌های اپیتلیالی ایجاد می‌شود که مایع یا مخاط تولید می‌کنند. بافتهای این نوع از سلولهای اپیتلیال، گاهی اوقات بافت‌های غدد لنفاوی نیز نامیده می‌شوند. اکثر سرطان‌های پستان، روده بزرگ و پروستات، از نوع آدنوکارسینوما هستند.

کارسینوم سلول‌های پایه‌ای یا بازال، سرطانی است که از لایه پایه اپیدرم شروع می‌شود که یک لایه بیرونی پوست است.

کارسینوم سلول‌های سنگفرشی، سرطانی است که در سلول‌های سنگفرشی، که سلول‌های اپیتلیالی هستند که درست زیر سطح بیرونی پوست قرار دارند، ایجاد می‌شود. سلول‌های سنگفرشی بسیاری از اندام‌های دیگر مانند معده، روده، ریه، مثانه و کلیه را نیز تشکیل می‌دهند. هنگامی که این سلول‌ها در زیر میکروسکوپ بررسی می‌شوند، مانند فلس‌های ماهی، صاف به نظر می‌رسند. کارسینوم های سلول سنگفرشی گاهی اوقات به نام سرطان اپیدرموئید نیز نامیده می‌شود.

کارسینوم سلول ترانزیشنال، سرطانی است که در نوعی از بافت اپیتلیال به نام اپیتلیوم یا یوروتلیوم ترانزیشنال تشکیل شده است. این بافت که از لایه‌های زیادی از سلول‌های اپیتلیال ساخته شده است که می‌توانند بزرگتر و کوچکتر شوند، در پوشش مثانه، میزنای و بخشی از کلیه‌ها (لگن خاصره) و چندین اندام دیگر یافت می‌شود. بعضی از سرطان‌ مثانه، میزنای و کلیه کارسینوم سلول ترانزیشنال هستند.

سارکوم

سارکوم ها سرطان‌هایی هستند که در استخوان‌ها و بافت‌های نرم، از جمله عضلات، چربی، رگ‌های خونی، عروق لنفاوی و بافت فیبروز (مانند تاندون‌ها و رباط‌ها) ایجاد می‌شوند.
استئوسارکوما، شایع‌ترین سرطان استخوان است. شایع‌ترین انواع سارکوم بافت نرم شامل لیومیوسارکوم، سارکوم کاپوسی، fibrous histiocytoma بدخیم، لیپوسارکوم و درماتو فیبروسارکوم پروتوبرنس می‌باشند.

لوسمی یا سرطان خون

سرطان‌هایی که در بافت تشکیل دهنده خون مغز استخوان شروع می‌شود، لوسمی نامیده می‌شوند. این سرطان‌ها تومورهای جامد تشکیل نمی‌دهند. در عوض، تعداد زیادی گلبول‌های سفید خون غیر طبیعی (سلول‌های لوسمی و سلول‌های بلاست لوسمی) در خون و مغز استخوان ایجاد می‌کنند و سلول‌های طبیعی طبیعی را از بین می‌برند. سطح پایین سلول‌های خونی طبیعی می‌تواند دریافت اکسیژن برای بافت‌ها، کنترل خونریزی و یا عفونت را برای بدن دشوارتر سازد. چهار نوع شایع از لوسمی وجود دارد که براساس سرعت بدترشدن بیماری (حاد یا مزمن) و براساس نوع سلول‌های خونی که در آنها سرطان شروع می‌شود (لنفوبلاست یا میلوئید) طبقه بندی می‌شوند.

لنفوم

لنفوم سرطانی است که در لنفوسیت‌ها شروع می‌شود (سلول‌های T یا سلولهای B). لنفوسیت‌ها سلولهای خونی سفید هستند که بخشی از سیستم ایمنی بدن را تشکیل می‌دهند. در لنفوم، لنفوسیت‌های غير طبيعي در گره‌های لنفاوي و عروق لنفاوي و همچنين در ديگر اعضاي بدن تجمع می‌یابند.

دو نوع لنفوم وجود دارد:
لنفوم هوچكين _ افراد مبتلا به اين بيماري لنفوسیت‌های غير طبيعي دارند كه سلول‌های Reed- Sternberg ناميده می‌شوند. این سلول‌ها معمولاً از سلول‌های B تشکیل می‌شوند.
لنفوم غیر هوچکین _ این نوع لنفوم گروه بزرگی از سرطان‌هایی است که در لنفوسیت‌ها شروع می‌شوند. این سرطان‌ها می‌توانند به سرعت یا به آرامی رشد کنند و می‌توانند از سلول‌های B یا سلول‌های T ایجاد شوند.

مولتیپل میلوما

مولتیپل میلوما سرطانی است که در سلول‌های پلاسما، نوع دیگری از سلول‌های ایمنی، آغاز می‌شود. سلول‌های پلاسمای غیر طبیعی که تحت عنوان سلول‌های میلوما شناخته می‌شوند، در مغز استخوان تجمع می‌یابند و در استخوان‌های تمام بدن تومور تشکیل می‌دهند. مولتیپل میلوما همچنین سرطان سلول‌های پلاسمایی و بیماری Kahler نیز نامیده می‌شود.

ملانوما

سرطانی است که از سلول‌هایی که تبدیل به ملانوسیت می‌شوند، شروع می‌شود، سلول‌های خاصی که ملانین تولید می‌کنند (رنگدانه هایی که به پوست رنگ می‌دهند). بیشتر ملانوم ها بر روی پوست تشکیل می‌شوند، اما ملانوم ها می‌توانند در دیگر بافت‌های رنگدانه دار مانند چشم‌های نیز ایجاد شوند.

توموهای نخاعی و مغزی

تومورهای مغزی و نخاعی انواع مختلفی دارند. این تومورها بر اساس نوع سلولی که در آن تشکیل شده‌اند و جایی که در ابتدا تومور در سیستم عصبی مرکزی تشکیل شده است نامگذاری می‌شوند. به عنوان مثال، تومور آستروسیت در سلولهای ستاره‌ای شکل مغز به نام آستروسیت ها که به حفظ سلول‌های عصبی سالم کمک می‌کنند، شروع می‌شود. تومورهای مغز می‌توانند خوش خیم (غیر سرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشند.

تومورهای ژرم سل (تومور سلول زایا)

تومورهای ژرم سل نوعی از تومورها هستند که در سلول‌هایی ایجاد می‌شود که اسپرم یا تخمک تولید می‌کنند. این تومورها می‌توانند تقریباً در هر جایی از بدن ایجاد شوند و می‌توانند خوش خیم یا بدخیم باشند.

تومورهای نورواندوکرین

تومورهای نورواندوکرین از سلول‌هایی تشکیل می‌شوند که در پاسخ به سیگنالی از سیستم عصبی، هورمون‌ها را به خون آزاد می‌کنند. این تومورها، که ممکن است مقدار زیادی هورمون تولید کنند، می‌توانند موجب بروز علائم بسیاری شوند. تومورهای نورواندوکرین ممکن است خوش خیم یا بدخیم باشند.

تومورهای کارسینوئید

تومور کارسینوئید نوعی تومور نورواندوکرین است. آن‌ها تومورهایی هستند که به آهستگی رشد می‌کنند و معمولاً در سیستم دستگاه گوارش (اغلب در رکتوم و روده کوچک) یافت می‌شوند. تومورهای کارسینوئید ممکن است به کبد یا سایر نقاط بدن نفوذ کنند و ممکن است موادی نظیر سروتونین یا پروستاگلاندین ترشح کنند و باعث ایجاد سندرم کارسینوئید شوند.