لکه‌های پوستی و تمام دلایل بروز آن

لکه‌های پوستی زمانی رخ می‌دهد که در برخی از نواحی پوست، تغییر رنگی غیر معمول مشاهده شود. این رخداد، معضلی رایج است که دلایل مختلف زیادی دارد. برخی از رایج‌ترین دلایل بروز لکه‌های پوستی عبارت است از هرگونه بیماری، آسیب‌دیدگی و مشکلات التهابی.

عواملی که باعث بروز لکه‌های پوستی می‌شود:

عوامل زیادی در بروز لکه‌های پوستی نقش دارند. فهرستی از این مشکلات احتمالی به شرح ذیل است:

پرتو درمانی

• فقط در میان افرادی که تحت پرتو درمانی قرار دارند بروز می‌دهد.
• تاول، خشکی، خارش و پوست پوست شدن پوست
• ریزش مو در قسمتی که دچار لکه پوستی شده

آفتاب زدگی (سوختن پوست بر اثر تابش نور آفتاب)

• سوختگی سطحی بیرونی‌ترین لایه پوست
• قرمزی پوست، درد و ورم‌کردگی
• پوست پوست شدن و خشک شدن پوست
• با در معرض آفتاب قرار گرفتن‌های مکرر، ممکن است تاول‌های ناشی از سوختگی بیشتر و شدیدتری روی پوست ایجاد شود.

کاندیدا (عفونت قارچی پوست)

• معمولاً بر روی پوست‌های چند لایه همچون پوست زیر بغل، باسن، زیر سینه و بین انگشتان دست و پا ایجاد می‌شود.
• با خارش، سوزش و جوش‌های قرمز و دردناکی آغاز می‌شود که ظاهری تَر و پوسته‌ای خشک در حاشیه دارد.
• در ادامه به پوستی ترک خورده و زخمی و همراه با تاول‌های چرکی منجر می‌شود که می‌تواند به انواع باکتری آلوده شود.

انواع سوختگی

این مورد، موردی اضطراری محسوب می‌شود و ممکن است نیاز به درمان فوری داشته باشد.

• شدت سوزش از جهت اندازه و عمق دسته بندی می‌شود.
• سوختگی‌های درجه ۱: خشکی و ورم‌کردگی سطحی، قرمزی و حساس شدن پوست که پس از اعمال فشار به رنگ سفید درخواهد آمد.
• سوختگی‌های درجه ۲: بسیار دردناک، تاول‌های آبکی و پوستی قرمز که البته می‌تواند به صورت لکه‌هایی با رنگ‌های دیگر نیز ظاهر شود.
• سوختگی‌های درجه ۳: رنگ سفید یا قهوه‌ای سوخته، با ظاهری همچون چرم و با حساسیت کم و یا بدون حساسیت نسبت به لمس

تینه‌آ ورسیکالر

• بروز تدریجی نقاط سفید، قهوه‌ای، صورتی و یا قرمز روی پوست که می‌تواند روشن‌تر و یا تیره‌تر از رنگ عادی پوست باشد.
• خشکی، پوسته پوسته شدن و احساس خارش اندک در پوست
• به وجود آمدن نواحی در روی پوست که برنزه نمی‌شوند.
• این لکه‌های رنگی ممکن است در آب و هوای سرد ناپدید و مجددا در بهار و تابستان پدیدار شوند.

آماس پوست (التهاب پوستی)

• ساعت‌ها یا روزها پس از تماس با ماده‌ای حساسیت‌زا در فرد ایجاد می‌شود.
• جوش‌های ظاهر شده، حاشیه معینی دارند و در نواحی از پوست ظاهر می‌شوند که با ماده حساسیت‌زا تماس داشته است.
• قرمزی، زبری، خارش و زخم شدن پوست
• به وجود آمدن تاول‌های چرکی و پوسته مانند

خال توت فرنگی (خال همانژیوم)

• لکه قرمز یا بنفش رنگ که معمولاً روی صورت، سر، کمر و یا سینه رویت می‌شود.
• در هنگام تولد و یا در کودکان با سنین بسیار پایین شکل می‌گیرد.
• به مرور زمان و با بزرگتر شدن کودک، کوچک‌تر و یا ناپدید می‌شود.

اگزما

• لکه‌های زبر زرد یا سفیدی که به نقاط ریز ریز و کوچک تبدیل می‌شوند.
• ناحیه مبتلا ممکن است قرمز شود و با خارش و یا چربی پوست همراه باشد.
• ناحیه‌ای که روی آن جوش ایجاد شده می‌تواند دچار ریزش مو شود.

خون‌ریزی درون پوست

این مورد، موردی اضطراری محسوب می‌شود و ممکن است نیاز به درمان فوری داشته باشد.

• زمانی رخ می‌دهد که لکه‌ای خونی در زیر پوست پاره یا دچار نشتی شود.
• خونریزی درون پوست می‌تواند خودش را در غالب نقطه‌های ریزی به نام خون مردگی و یا دانه‌هایی بزرگ‌تر به نام پورپورا نشان دهد.
• رایج‌ترین دلیل خونریزی درون پوست، آسیب‌دیدگی است اما ممکن است بر اثر ابتلا به بیماری‌های خطرناک نیز بروز پیدا کند.
• اگر خونریزی شما ارتباطی به آسیب‌دیدگی خاصی ندارد و یا با ورم‌کردگی یا درد بیش از حد همراه است، حتما آن را با پزشک خود درمیان بگذارید.

زخم‌های استاز

• وجود علائم پیشرفته‌ی آماس استاز
• در نواحی از بدن رخ می‌دهد که جریان خون ضعیفی دارد. بیشتر در پا و قسمت پایینی پاها شکل می‌گیرد.
• دردناک، شکل غیر معمول، زخم سطحی به همراه با خشکی و چرک
• روند درمان بسیار کند

اکتینیک کراتوز

• معمولاً کمتر از ۲ سانتی‌متر و به اندازه یک پاک‌کن کوچک است.
• لکه‌ای انبوه، زبر و سخت است.
• در قسمت‌هایی از بدن ایجاد می‌شود که به میزان زیادی در معرض نور آفتاب قرار دارد (دست، بازو، صورت، فرق سر و گردن).
• معمولاً صورتی رنگ‌اند اما بنیانی قهوه‌ای و یا خاکستری دارند.

کارسینوم سلول سنگفرشی

• اغلب در نواحی که در معرض اشعه ماورا بنفش قرار گرفته شکل می‌گیرد؛ نواحی همچون صورت، گوش و پشت دستان.
• لکه‌های زبر و قرمزی که تبدیل به برآمدگی می‌شوند و به رشد خود ادامه می‌دهند.
• به وجود آمدن توموری که به راحتی خونریزی می‌کند و درمان هم نمی‌شود و یا در صورت درمان، دوباره به وجود می‌آید.

ملانوم

• خطرناک‌ترین نوع سرطان پوست است و بیشتر در میان افرادی با پوست سفید رایج است.
• به وجود آمدن خال‌هایی در هر قسمت از بدن که اشکالی غیر معمول و نامتقارن دارند و دارای چندین رنگ هستند.
• خال‌هایی که به مرور زمان تغییر رنگ می‌دهند و یا بزرگ‌تر می‌شوند.
• معمولاً بزرگتر از یک پاک‌‌کن هستند.

ملازما

• عارضه پوستی رایجی که منجر به به وجود آمدن لکه‌های تیره بر روی صورت یا به شکلی نادری بر روی گردن و سینه و بازو می‌شود.
• بیشتر در میان زنان باردار و افرادی که پوستی تیره و یا بیش از اندازه در معرض آفتاب دارند، رایج است.
• به جز تغییر رنگ پوست، نشانه دیگری ندارد.
• ممکن است طی یک سال خود به خود از بین برود و یا می‌تواند برای همیشه روی پوست باقی بماند.

مونگولین اسپات

• عارضه پوستی بی‌خطری که در هنگام تولد نوزاد رویت می‌شود.
• بیشتر در میان نوزادان آسیایی رایج است.
• لکه‌هایی بزرگ، مسطح، خاکستری و یا آبی رنگ که حاشیه‌ای غیر معمول دارند و بر روی کمر یا باسن شکل می‌گیرند.
• معمولاً با رسیدن به سن بلوغ از بین می‌روند.

چه عواملی به لکه‌های پوستی منجر می‌شود؟

عوامل بسیاری، از مشکلات خوش‌خیم تا بدخیم، منجر به شکل‌گیری لکه‌های پوستی می‌شود.

سوختگی

سوختگی بر اثر تابش نور خورشید و یا از هر نوع دیگر می‌تواند به پوست آسیب برساند و زمانی که سوختگی درمان شود، ممکن است بافتی زخمی باقی بماند که با رنگ طبیعی پوست تفاوت دارد. لکه‌های پوستی همچنین در صورت استفاده نکردن از کرم ضد آفتاب نیز می‌تواند گسترش پیدا کند و پوستی آفتاب سوخته و همراه با لکه‌های پوستی را باقی بگذارد. مصرف برخی داروهای خاص نیز می‌تواند پوست را نسبت به نور آفتاب حساس‌تر کند و در نتیجه احتمال قرمز شدن رنگ پوست را افزایش دهد.

عفونت

عفونت‌های بسیاری می‌توانند به تغییر رنگ موضعی پوست منجر شوند. با ورود باکتری به زخم و خراشیدگی، فرد دچار عفونت پوستی می‌شود. چنین رخدادی منجر به بروز تغییراتی در بافت پوست می‌شود و اطراف آن را قرمز و یا سفید رنگ می‌کند. عفونت‌های قارچی همچون کرمک، تینه‌آ ورسیکالر و کاندیدا نیز می‌توانند منجر به شکل‌گیری لکه‌های پوستی در هر نقطه‌ای از بدن شوند.

بیماری خود ایمنی و انواع حساسیت‌ها

سیستم ایمنی معمولا با مبارزه با عواملی که منجر به بروز عفونت‌ها و بیماری‌ها می‌شوند، در پی حفظ سلامت بدن عمل می‌کند.
اما در افرادی که به بیماری خود ایمنی و انواع حساسیت‌ها دچار هستند، سیستم ایمنی بدن در تشخیص سلول‌های سالم و عوال بیماری‌زا دچار مشکل می‌شود و در جهت نابودی سلول‌های سالم عمل می‌کند. چنین رخدادی منجر به بروز انواع التهابات در سراسر بدن و شکل‌گیری علائم بسیاری، از جمله ورم‌کردگی و قرمز شدن پوست می‌شود.
انواع حساسیت نسبت به غذا، گیاهان و یا محرک‌ها نیز می‌تواند منجر به بروز لکه‌های پوستی در نقاط مختلف بدن شود. این تغییرات می‌توانند خود را در قالب جوش و یا برآمدگی‌هایی که با خارش و سوزش همراه هستند، نشان دهند.
حساسیت رایجی که می‌تواند منجر به تغییر رنگ پوست شود، اگزما نام دارد. اگزما سیستم ایمنی بدن را به حمله به پوست وا می‌دارد.

تغییرات هورمونی

تغییرات هورمونی خصوصا در دوران بارداری، می‌تواند منجر به تغییر رنگ پوست شود. چنین تغییراتی اغلب بواسطه افزایش میزان هورمون زنانه استروژن و پروژسترون شکل می‌گیرد.

لکه‌های مادرزادی

لکه‌های مادرزادی در زمان تولد و یا پس از تولد به وجود می‌آیند. برخی از رایج‌ترین انواع این لکه‌ها عبارتند از:

• خال. نقطه‌های سیاه یا قهوه‌ای رنگی که در زمان تولد روی پوست ظاهر می‌شوند. اکثر خال‌ها بی‌خطرند و جایی برای نگرانی ندارند اما تغییر اندازه یا شکل آن‌ها می‌تواند نشان از وجود مشکل باشد و بایستی توسط پزشک بررسی شود.
• مونگولین اسپات. لکه‌هایی مایل به آبی هستند که روی کمر نوزادان و یا کودکان ظاهر می‌شوند.
• خال توت فرنگی. لکه‌ای قرمز رنگ است که در میان کودکان و نوزادان رایج است. این لکه معمولاً تا سن ۱۰ سالگی از بین می‌رود.

سرطان پوست

سرطان می‌تواند رنگ یا بافت پوست را تغییر دهد. سرطان پوست زمانی رخ می‌دهد که مواد ژنتیکی داخل سلول‌های پوستی بر اثر تابش نور آفتاب و یا در معرض مواد شیمیایی قرار گرفتن، آسیب ببیند. این آسیب‌دیدگی می‌تواند به رشد غیرقابل کنترل سلول‌ها و شکل‌گیری توده‌ای از سلول‌های سرطانی منجر شود.
اگرچه بسیاری از لکه‌های پوستی، نتیجه سرطان پوست نیستند اما بهتر است از پزشک خود بخواهید هرگونه خال بدقواره و یا هرگونه زخمی که منجر به تغییر حالت پوست می‌شود را بررسی کند.

لکه‌های پوستی چگونه بررسی می‌شوند؟

در صورت مشاهده موارد زیر بایستی به پزشک مراجعه شود:

• هرگونه تغییر ماندگاری در رنگ پوست
• مشاهده خال و یا برآمدگی جدیدی روی پوست
• مشاهده هرگونه تغییر در ظاهر و یا اندازه خال یا برآمدگی که پیشتر روی پوستتان وجود داشته

پزشک به بررسی فیزیکی شما می‌پردازد و لکه پوستی شما را رسیدگی می‌کند. همچنین ممکن است سوالاتی در رابطه با تغییرات پوستی‌تان پرسیده شود. مواردی همچون:

• اولین باری که متوجه تغییر رنگ پوست شدید
• اینکه آیا تغییر رنگ پوست به تدریج شکل گرفته یا اینکه ناگهانی و سریع بوده
• اینکه آیا لکه پوستی در حال تغییر یا وخیم‌تر شدن است یا نه
• وجود هرگونه علائم دیگری همراه با بروز لکه پوستی

لکه‌های پوستی چگونه مداوا می‌شوند؟

چگونگی درمان لکه پوستی به دلیل بروز آن بستگی دارد. چنانچه پزشک شما عارضه پزشکی خاصر را تشخیص دهد، ابتدا درصدد رفع آن عارضه برمی‌آید. لکه‌های پوستی با استفاده از روش‌های پزشکی، خانگی و یا ترکیبی از هر دو درمان می‌شوند.

روش درمان پزشکی

• لیزر درمانی
• کرم‌های موضعی
• ماسک‌های شیمیایی

روش درمان خانگی

• کرم‌هایی که نیازی به نسخه پزشک ندارند: کرم‌های ویتامین A و ویتامین E لکه‌های پوستی را کاهش می‌دهند و سلامت عمومی پوست را بهبود می‌بخشند.
• آبِ لیمو: با قرار دادن آب لیمو بر روی پوست تیره به مدت دو مرتبه در روز، می‌توان تیرگی آن را کاهش داد. آب لیمو همچنین طی ۶ تا ۸ هفته، لکه‌های پوستی را کاهش می‌دهد.
• روغن کرچک: دو بار در روز روی لکه‌های پوستی روغن کرچک بمالید و یا شب هنگام خواب، لکه پوستی را با بانداژی که در روغن کرچک غوطه‌ور شده، ببندید. چنین عملی پوست را لطیف می‌کند و لکه‌های سیاه پوست را از بین می‌برد.
• ویتامین C: غذاهایی که سرشار از ویتامین C هستند مصرف کنید. ویتامین C ویتامینی حیاتی برای سلامت پوست است. میوه‌هایی همچون طالبی، پرتقال و آناناس سرشار از ویتامین C هستند.
• چای: مصرف چای گیاه بابا آدم، چای شبدر قرمز و یا چای شیرتیغک می‌تواند لکه‌های پوستی را کاهش دهد.