حصبه یا تب تیفوئید چیست؟ علل، علائم، درمان حصبه

حصبه یک بیماری حاد همراه با تب است که بوسیله باکتری سالمونلا تیفی (Salmonella Typhi) ایجاد می‌شود. باکتری سالمونلا پاراتیفی (Salmonellaparatyphi) نیز که یک باکتری مرتبط است می‌تواند این بیماری را ایجاد کند اما بیماری ایجاد شده با این نوع باکتری از نظر شدت ضعیفتر است. این باکتری‌ها در آب یا غذا توسط یک حامل انسانی ته نشین می‌شوند و سپس در آب یا غذا به دیگران منتقل می‌شوند.

حصبه یا تب تیفوئید

میزان بروز حصبه در ایالات متحده آمریکا سالانه کمتر از ۴۰۰ مورد از این بیماری گزارش می‌شود که اکثر موارد در افرادی که اخیراً به مکزیک و آمریکای جنوبی سفر کرده‌اند، گزارش شده است. این بهبود، نتیجه بهداشت بهتر محیط است. هندوستان، پاکستان و مصر نیز به عنوان مناطق پرخطر برای ابتلا به این بیماری شناخته شده‌اند. در سراسر جهان، بیماری حصبه بیش از ۲۱ میلیون نفر در سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد که حدود ۲۰۰۰۰۰ نفر از این بیماری جان خود را از دست می‌دهند.

چگونه افراد به حصبه مبتلا می‌شوند؟

حصبه با نوشیدن یا خوردن باکتری در مواد غذایی و آب آلوده فرد را مبتلا می‌کند. افراد مبتلا به بیماری حاد می‌توانند از طریق مدفوع، که حاوی غلظت بالایی از باکتری‌ها است، این باکتری را دریافت کرده باشند. آلودگی منابع آب می‌تواند به نوبه خود سبب آلودگی منابع مواد غذایی شود. باکتری‌ها می‌توانند هفته‌ها در آب یا فاضلاب خشک شده زنده بمانند.
حدود ۳٪ -۵٪ از افراد بعد از بیماری حاد، حامل باکتری می‌شوند. سایر افراد از بیماری بسیار خفیفی رنج می‌برند که بدون تشخیص باقی می‌ماند. این افراد ممکن است حامل‌های طولانی مدت این باکتری‌ها باشند – حتی اگر آنها هیچ نشانه‌ای نداشته باشند، ممکن است سال‌ها منبع شیوع جدید حصبه باشند.

حصبه چطور تشخیص داده می‌شود؟

پس از مصرف غذا یا آب آلوده، باکتری سالمونلا به روده کوچک حمله می‌کند و به طور موقت وارد جریان خون می‌شود. باکتری‌ها توسط گلبول‌های سفید خون به کبد، طحال و مغز استخوان منتقل می‌شوند، جایی که آنها تکثیر می‌یابند و دوباره وارد جریان خون می‌شوند. در این مرحله افراد علائمی، از قبیل تب، را تجربه می‌کنند. باکتری‌ها به کیسه صفرا، سیستم صفراوی و بافت لنفاوی روده حمله می‌کنند. در اینجا، آن‌ها به میزان زیاد تکثیر می‌یابند. باکتری‌ها به داخل روده منتقل می‌شوند و می‌توانند در نمونه‌های مدفوع شناسایی شوند. اگر نتیجه آزمایش بیماری را مشخص نکند، نمونه‌های خون یا ادرار برای تشخیص به کار می‌روند.

علائم حصبه چه هستند؟

دوره نهفتگی معمولاً ۱-۲ هفته و طول مدت بیماری حدود ۳-۴ هفته است. علائم بیماری عبارتند از:

• اشتهای اندک
• سردرد
• درد و رنج کلی بدن
• تب بالا تا ۱۰۴ درجه فارنهایت
• بی حالی و سستی
• اسهال

گرفتگی قفسه سینه در بسیاری از افراد ایجاد می‌شود و درد و ناراحتی شکمی شایع است. تب ثابت می‌شود. در افراد بدون عارضه، در هفته سوم و چهارم علائم بهتر خواهند داشت. حدود ۱۰ درصد از افراد پس از یک تا دو هفته بهبود می‌یابند. در افرادی که با آنتی بیوتیک ها درمان می‌شوند، عود بیماری شایع تر است.

حصبه چطور درمان می‌شود؟

حصبه با آنتی بیوتیک هایی که باکتری سالمونلا را می‌کشند درمان می‌شود. قبل از استفاده از آنتی بیوتیک ها، میزان مرگ و میر ۲۰٪ بود. مرگ به خاطر عفونت شدید، پنومونی، خونریزی روده یا سوراخ شدن روده رخ می‌داد. با آنتی بیوتیک ها و مراقبت‌های حمایتی، مرگ و میر به ۱٪ -۲٪ کاهش یافته است. با درمان آنتی بیوتیکی مناسب، معمولاً بیماران طی یک تا دو روز بهتر می‌شوند و طی ۷ تا ۱۰ روز به طور کامل بهبود می‌یابند.

چندین آنتی بیوتیک برای درمان حصبه مفید هستند. سالهای بسیاری کلرامفنیکل داروی اصلی برای درمان این بیماری بود. به علت عوارض جدی جدی، کلرامفنیکل با سایر آنتی بیوتیک های مؤثر جایگزین شد. انتخاب آنتی بیوتیک ها با شناسایی منطقه جغرافیایی که در آن عفونت افراد را مبتلا می‌کرد صورت میگیرد (گونه‌های خاصی از آمریکای جنوبی نشان دهنده مقاومت قابل توجهی در برابر بعضی از آنتی بیوتیک ها هستند.) اگر عود بیماری رخ دهد، بیمار مجدداً با آنتی بیوتیک ها تحت درمان قرار می گیرد.

کسانی که به طور دوره ای دچار این بیماری میشوند (حدود ۳ تا ۵ درصد از کسانی که به این بیماری آلوده شده‌اند) می‌توانند با آنتی بیوتیک ها در دوره‌های طولانی مدت درمان شوند. اغلب، برداشتن کیسه صفرا و محل عفونت مزمن، درمان قطعی خواهد بود.

در حال حاضر، برای کسانی که به مناطق پرخطر سفر می‌کنند واکسن‌هایی در دسترس هستند.

حصبه یا تب تیفوئید در یک نگاه

• حصبه به وسیله باکتری سالمونلا تیفی ایجاد می‌شود.
• حصبه با مصرف غذا یا آب آلوده فرد را مبتلا می‌کند.
• تشخیص حصبه هنگامی صورت می‌گیرد که باکتری‌های سالمونلا در مدفوع، ادرار یا کشت خون شناسایی می‌شوند.
• حصبه با آنتی بیوتیک ها درمان می‌شود.
• علائم حصبه عبارتند از: از دست دادن اشتها، سردرد، درد و رنج‌های کلی بدن، تب و سستی و بی حالی.
• تقریباً ۳ تا ۵ درصد از بیماران بعد از بیماری حاد، حامل باکتری هستند.